06/11/2013 18:02:33

Online në shërbim të pesë milion shqiptarëve në Turqi

Intervistë me Ambasadorin Shqiptar në Turqi Genci Mucaj: ''Ambasada e Shqipërisë në Turqi po punon në çeljen e të paktën tre qëndrave të kulturës shqiptare në Ankara, Izmir dhe Bursa. Kjo do të jetë një hap historik pasi nuk kanë ekzistuar më parë''

Ambasador, sa është numri i komunitetit shqiptar në Turqi dhe në krahasim me komunitetet e tjera të shqiptarëve në botë, çfarë vendi zë ?

Nuk ka një shifër të saktë të numrit të shqiptarëve të rinj por dhe atyre të natyralizuar në Turqi, por mendohet që është një shifër diku nga 3 deri në 5 million por kjo është vetëm hamendje. Shqiptarët në Turqi zënë një vend të nderuar në shoqërinë Turke dhe ekziston një respekt i veçantë për ato në terësi. Eshtë për të ardhur keq në fakt pasi pjesa dërmuese e tyre e ka humbur gjuhën shqipe dhe në këtë pikëpamje duhet punuar më shumë për të hapur shkolla në gjuhën amëtare në qytete ku ka përqëndrimin me të madhe të tyre. Ka shtete që kanë shkollat e tyre prej kohësh. Ambasada e Shqipërisë në Turqi, po bën përpjekje intensive me anë të një strategjie të mirë menduar në mediat sociale dhe komunikimi on line, faqe interneti të ambasadës (albanianembassyankara.net) facebook, twitter, për t’u bërë një portë informacioni, kohëzioni, bashkëpunimi i çdo shqiptari që jeton në Turqi. Me këtë rast, falenderoj dhe portalin on line HERMES për kontributin në këtë drejtim. Vetëm në tre katër muaj numri i klikimeve, komenteve, shpërndarjeve, pelqimeve eshte dhjetra mijra. Kjo tregon interesin e madh të shqiptarëve por dhe turqve gjithashtu. Ne po krijojmë një bazë të saktë të dhënash për këtë kategori, e cila është pasuri kombëtare, por dhe urë haromonie mes dy popujve tonë. Diplomacia ekonomike dhe publike është një nga prioritetet e misionit tonë në Turqi dhe roli i shqiptarëve për cilët folëm është i jashtëzakonshëm.

Cila është specifika e komunitetit atje ?

Mund të them se komuniteti shqiptar në Turqi ndahet në tre kategori, 1) shqiptarët e mbetur pas prishjes së perandorisë Otomane në luftën e parë botërore të cilët pothuaj janë në shuarje për shkak të moshës, 2) shqiptarët e ardhur nga trevat shqiptare (sipas marëveshjes së Lozanës të cilët u shpërngulen me dhunë janë miliona shqiptarë nga të gjithë trevat shqipfolëse, 3) shqiptarët të cilët u shpërngulen për arsye të ndryshme politike dhe ekonomik deri në vitet 60të.

Në një kategori të veçantë janë edhe shqiptarët e zhvendosur pas viteve 90të të cilët janë më pak. Në përgjithësi, sipas anketave dhe studimeve të ndryshme, shqiptarët e kanë ndjerë veten të mikpritur në Turqi, sidomos pas humbjes së gjithçka kishin në tokat e tyre. Ato gjenden pothuaj në të gjitha fushat dhe nivelet e përfaqësimit të jetës turke. Asimilimi i shqiptarëve në shoqërinë turke ka shumë faktorë, demografik, politik, ekonomik dhe shoqërore.

Për asnjë rast ato nuk kanë humbur dashurinë për atdheun, dëshirën për të ditur më shumë për Shqipërinë, por një nga periudhat më të vështira që e shkëputi këtë komunitet ishte dhe regjimi komunist në Shqipëri. Kam takuar me mijëra bashkëatdhetarë në Turqi, por do t’ju tregoj një histori të veçantë, që mund të ketë interes për lexuesin tuaj. Në një nga libraritë e mëdha të Ankarasë po kërkoja disa botime për shqipërinë me dy miqte e mi. Nuk e kishim kuptuar që po flisnim me zë të lartë, por kjo pati të mirën e saj, pasi na u afrua një zotëri rreth të 45tave që na pyeti me një shqipe të vjetër nga Jugu (?!) "Shqipëtarë jeni?!". "Po", u përgjigjëm në një zë. "Unë quhem Avni Rustemi Kolonjari" më tha dhe ngashëreu në lot kur unë i thashë se jam Ambasadori i Shqipërisë. Kjo më kujtoi historinë e poçarit në Stamboll. U bëmë miq të mirë pas kësaj, por ajo që dua të them është se, si Avni Rustemi, ka qindra mijëra të cilët janë integruar në shoqërinë turke por që mbesin shqiptarë deri në vdekje.

Ambasador, Turqia është një prej vendeve më të afërta të Shqipërisë në planin strategjik. Cilat do të jenë prioritetet e punës suaj gjatë mandatit ?

Diplomicia ekonomike dhe ajo publike nëe nga prioritetet e misionit tonë në Turqi, pasi marëdhëniet politike fatmirësisht nuk njohin probleme. Në momenetet që po flasim, po punohet për përgatitjen e dokumentit për partneritetin strategjik midis Shqipërisë dhe Turqisë. Ky dokument konsiston në disa fusha të rëndësishme, si atë të bashkëpunimit në politikën e jashtme, në drejtësi, rend, në fushen e mbrojtjes në fushën ekonomike dhe energji, arsim, shkencë dhe kulturë. Për secilën në këto fusha janë të përfshira masa konkrete bashkëpunimi të cilat kanë gjetur vullnetin e plotë e dy palëve të cilat do të bëhen publike pas firmosjes së këtij dokumenti.

Ka një dinamizëm në rritje të marrëdhënieve tona dypalëshe sidomos me përpjekjen e dy qeverive për të firmosur Dokumentin për Partneritet Strategjik për të cilin pritet që gjatë këtyre dy muajve të vizitojnë Ankaranë disa ministra që do të kulmojë pastaj me viziten e Kryeministrit Edi Rama i cili do të firmosë këtë dokument së bashku me Kryeministrin Erdogan besoj në fund të vitit 2013. Një dokument të tille Turqia e ka firmosur dhe me shtete të tjera, ndër të cilat dhe me Bullgarinë dhe Greqinë.

Lidhjet historike mes të dyja shteteve janë natyrisht të hershme. A ka objekte me vlerë në Turqi që e dëshmojnë këtë ?

Historia jonë e përbashkët, lidhjet kulturore dhe bashkëjetesa në një perandori prej disa shekujsh, janë dëshmi e ngjashmërisë së dy popujve, por që secili ruan integritetin e tij kombëtare. Emra të mëdhenj në historinë e Turqisë, si krijuesi i vargjeve të himnit kombëtare turk, Mehmet Akif Ersoy, Sami Frashëri, krijuesi i enciklopedisë së parë turke, por dhe një nga atuorët e ndryshimit të alfabetit arab në latin, por dhe shumë të tjera janë figura dhe burra shteti për të cilët të dy kombet tona ndjehen krenare.

Në planin kulturor në cilat projekte do të kontribuojë Ambasada Shqiptare në Turqi ?

Mund të ndaj me lexuesit tuaj disa lajme të mira. Ambasada e Shqipërisë në Turqi po punon në çeljen e të paktën tre qëndrave të kulturës shqiptare në Ankara, Izmir dhe Bursa. Kjo do të jetë një hap historik pasi nuk kanë ekzistuar më parë dhe kam kënaqësinë t'ju tregoj se kam gjetur mirëkuptim me autoritet turke. Së shpejti do të organizojmë Festën Kombëtare me 28 Nëntor dhe si asnjëherë tjetër, pritet të marrë pjesë një numër i madh pasi njoftimet do të bëhen on line gjithashtu. //HermesNews ©2013//Na ndiqni dhe në Facebook dhe Twitter

Doriana Metollari

Dërgo me email | Stampo artikullin