13/10/2013 11:23:18

Cfare eshte Kurban Bajrami ?

Historia, simbol i sakrifices dhe devocionit

TIRANE - Festat e muslimaneve jane te pakta por ato qe jan, jane me kuptimplote dhe te vecanta nga festat e tjera. Festa e Kurban Bajramit por edhe e Fiter Bajramit vijne si shperblim per besimtaret musliman pas sakrifices se tyre te bere per Allahun. Konkretisht festa e Fiter Bajramit vjen menjehere pas agjerimit te muajit te Ramazanit, pra ne kete muaj besimtaret musliman agjerojne duke u privuar nga ushqimi pija epshet per nje muaj me radhe. Si shperblim Allahu I kenaq me festen e Fiter Bajramit.

Ngjashmerisht ndodh edhe me festen e Kurban Bajramit, feste e cila vjen menjehere pas kryerjes se nje prej shtyllave te islamit, Haxhit. Por kjo nuk do te thote qe ato qe nuk agjerojne apo bejne Haxhin te mos kene Bajram.
Duke qene se jemi shume prane festes se Kurban Bajramit do flasim pikerishte per kete feste. Sic e cekem me larte, festa e Kurban Bajramit vjen menjehere pas kryerjes se Haxhit. Kjo feste shpesh here ndotet me harame duke ia hequr origjinalitetin apo shijen e vertet. Si ndotet ? Shume e lehte pergjigjia! Njerzit e shfrytezojne kete feste per te festuar me teprim. Besoj I ka ndodhur shume prej nesh qe kryejme vizita te shtepise te na gostisin (qerasin) me pije alkolike apo edhe produkte haram.

Festa e Kurban Bajramit tregon unitet dhe harmoni dhe ne kete menyre ne duhet te shtrijme doren per pajtim me kedo qe te jemi te idhnuar. Festa e Kurban Bajramit nis me faljen e nemazit te Bajramit me pas me berjen e Kurbanit vizita tek te afermit, vizita tek te vdekurit e keshtu me radhe.
Do ndalem tek elementi I dyte qe ceka me larte, berja kurban. Berja e kurbanit behet vetem per Allah dhe askend tjeter. Kurbani është obligim (vaxhib) për çdo besimtar, moshë rritur,mentalisht i shëndoshë, që ka pasuri. U obligua në vitin e dytë pas hixhretit. Në kuranin famelartë flitet për kurbanin si detyrë islame, dhe ate në shum vende,e me theks të posaçëm në suren Kevther.:" Ne, vërtet , të dhamë shum të mira. Andaj ti falu dhe prej kurban për hirë të Zotit tënd!.

Koha kur eshte bere kurban per here te pare eshte po aq sa e vjeter sa njeriu I pare, Ademi alejhi selam. Rasti I kurbanit me dy djemte e Ademit alejhi selam tregohet ne Kuran : “Lexoju (o Muhamed) saktësisht ngjarjen e dy bijve të Ademit, kur ata bënë nga një kurban, njërit iu pranua, kurse tetri jo. Njëri i tha tjetrit: “Ty gjithsesi do të të vras”. Tjetri tha: “Allahu pranon vetëm prej të devotshmit. “ (Maide, 27).

Kur Allahu u kerkoi kurban Kabili nga ana e tij ofroi kurbanin më të pavlerë, drithin më të padobishëm dhe të pavlerë,pasi ai ishte lakmitar dhe koprac i madh. Ndersa Habili ofroi një viç të shëndoshë dhe të trashë (Kabili merrej me bujqesi ndersa Habili me blegori). Allahu ia mesoiAdemit alejhi selam se eshte pranuar kurbani I Habilit dhe refuzuar kurbani Kabilit.

Rasti tjeter qe ne kemi dije eshte ne kohen e profetit Ibrahim alejhi selam. Ne kete rast pervec te tjerash shikohet edhe grada me e larte e devocionit. Hz. Ibrahimi a.s., në ëndërr kishte parë që duhej ta bënte kurban të birin e tij. Dihet qe endrrat tek pejgamberet kane qene shpallje, urdher, ndersa endrrat tek ne me se shumti simulohen nga shejtani. Ibrahimi a.s., qëndronte në mes dashurisë për të birin dhe zbatimit të urdhrit të Zotit. Ibrahimi a.s i udrejtua te birit Ismailit a.s dhe i tha: "Biri im, kam parë një ëndërr ku urdhërohem të të bëjë kurban, ç'mendon për një gjë të këtillë?" ... “O babai im, punoje atë që urdhërohesh, e ti do të më gjesh mua, nëse do All-llahu, prej të durueshmëve!” (Saffat,102). Ibrahimi a.s e shtriu djalin e tij të dashur dhe thikën ia vendosi në fyt. Ne momentin qe Ibrahimi a.s donta ta priste Ismailin a.s, Allahu I tha: "O Ibrahim ti e veprove detyrën tënde. Zoti tani nuk dëshiron që Ismaili të bëhet Kurban". Në atë moment nga Zoti nepermjet melekeve I dergoi një dele të cilën Ibrahimi e bëri Kurban në vend të djalit të tij.

Qe te kemi kurban duhet te kemi subjektin kryesor qe eshte kafsha. Kafshet qe lejohen te behen kurban jane deveja, lopa, delja dhe dhia’. Edhe keto kafshe duhet te kene specifikat e veta ose thene ndryshe kushte qe te konsiderohet kurban. Sipas Muhamed iben Salih el Uthejmin duhen plotesuar gjashte kushte.

Kushti i parë: Të jetë prej bagëtive, dhe ato janë: devetë, lopët dhe bagëtitë e imëta prej deleve dhe dhive. Kushti i dytë: Të ketë mbushur moshën e caktuar nga sheriati -Deveja duhet te jete me shume se 5 vjece -Lopa duhet te jete me shume se 2 vjece -Delja me shume se nje vjece, ose edhe 6 muajshe kur ajo ngjason me dele nje vjecare. -Po keshtu edhe dhia duhet te kete kushtet e deles. Kushti i tretë: Të jetë pa të meta të cilat e ndalojnë vlefshmërinë e kafshës për t’u bërë kurban, dhe ato janë katër të meta: -Qërrimi i dukshëm nga njëri sy -Sëmundja e dukshme -Çalimi i dukshëm -Dobësimi i than palcën,sepse Pejgamberi a.s, kur u pyet për kafshët që nuk lejohet të bëhen kurban, bëri shenjë me dorë dhe tha: “Ato janë katër: Çalamania të cilës i duken brinjët, qorrja e cila duke qartë që e ka syrin qorr, e sëmura me sëmundje të dukshme dhe e dobëta e cila nuk pastrohet(nga jashtëqitja).” Kushti i katërt: Që kafsha të jetë pronë e atij që e bën kurban atë Kushti i pestë: Të mos lidhet me kafshën e drejta e dikujt e tjetër; ndaj nuk lejohet të bësh kurban kafshën e marrë peng. Kushti i gjashtë: Që kafsha e kurbanit të bëhet kurban në kohën e caktuar në sheriat; e cila fillon pas namazit të bajramit në ditën e Kurbanit, deri në perëndim të diellit në fund të ditëve të teshrikut, e cila është dita e 13 e Dhul Hixhes. Sibehet kurban ?

Kjo eshte nje pyetje qe sigurisht ka baza ne fene islame dhe une do ta ceki sic ka vepruar profeti a.s. Pasi te jene plotesuar kushtet e mesiperme ne momentin e prerjes se kurbanit duhet te plotesohet disa kushte: Kafsha te shtrihet ne anene majte, me drejtim nga kibla dhe thika te jete e mprere mire. Kurbanin eshte mire ta bej vet i zoti, nese jo atehere lejohet ta bej diksuh tjeter ne emer te tij. E pelqyeshme eshte qe thika te mos prehet ne sy te kafshes, pasi tregohets e ne kohen e Omerit r.a njeri po bente kurban dhe po prente thiken ne sy te kafshes dhe Omeri me shkopin e tij nisi ta rrihte duke I thene : “A nuk pate vend tjeter ku te mprehje thiken ne sy te kafshes?

A don tja shtosh me shume vuatjet?” Kurbanit I vendoset kemba ne fyt dhe ne kete moment themi : Bismilah, Allahu Ekber, O Allah pranoje kete kurban nga une dhe familja ime. Nuk lejohet te behet kurban ne emer te nje te vdekuri pasi kete se ka vepruar as profeti a.s. Nese hedhim nje shikim jetes se profetit a.s mesojme se I kane vdekur shume te aferm, femijet gruaja por nuk ka bere asnjehere kurban ne emer te tyre. Perjashtohet nje rast kane thene dijetaret kur nje person para se te vdes le amanet te behet kurban ne emer tetij dhe amaneti cohet ne fund.

Kujt i jepet kurban ? Ketu ka tre forma. E para kurbani ndahet ne tre pjese, njera mbahet per vete, pjesa e dyte per te afermit dhe farefisin dhe pjesa e trete per te varferit. Forma e dyte eshte qe nese mishi I kurbanit eshte shume I nevojshem per familjen, sic mund te jene familjet e medha dijetaret kane thene se lejohet qe kurbani te mbahet I teri per familjen. Forma e trete eshte qe nese ai qe ben kurban nuk ka nevoje per mishin e kurbanit pra ka mish ne shtepi lejohet ta japi te terin per te tjeret. Theksojme qe nuk lejohet te shitet asgje nga kurbani, as lekura as mishi as leshi asgje dhe nuk lejohet qe te behet pagesa e kasapit me pjese nga kurbani por me leke xhepi ose me mish nga shtepia.

Vlera e kurbanit. Vlera e te berit kurban eshte shume e madhe dhe per kete ka treguar edhe mesuesi I kesaj feje, Muhamedia.s ku thote : ‘’ Puna më e mirë që mund ta kryeje njeriu gjatë kohës së bajramit të Kurbanit, e që për All-llahun është punë më e dashur, është derdhja e gjakut të kurbanit tënd. Ai (Kurbani) në Ditën e Gjykimit do t’i afrohet me të gjitha shenjat e veta. Kjo punë me të vërtet i arrinë All-llahut para se të bjerë pika e parë e gjakut në tokë.”. Po keshtu transmetohet se profeti a.s ka thene se sevapi eshte aq i madh sa qime te kete kafsha ne trup.

Po nese nuk kam mundesi te bej kurban ? Se pari lusim Zotin e madh qe te na e mundesoi qe te bejme kurban vitet e tjera por edhe per kete eshte kujdesur profeti Muhamed a.s, i cili bente dy kurbane dhe te dytin e bente per umetin e tij. Ka thene profeti a.s: “ O zot ky kurban është për mua dhe familjen time, ndërsa për kurbanin e dytë ka thënë: o Zot ky kurban është për krejt umetin tim”.

Vëllezër dhe motra të nderuar ! Kurban Bajrami, si pika festive e përfundimit të adhurimit të Haxhit, me të drejtë konsiderohet si akademi vlerash, ndaj le të shërben si një pikënisje për reformim shpirtëror dhe kulturor. Le të tregohemi, krahas asaj si besimtarë të sinqertë, edhe qytetarë të kulturuar. Ju lutem mos lejoni që smira dhe urrejtja t’iu pengojnë nga vizitat e ndërsjella ndërmjet vete, mos lejoni që jetimi të jetë i tepërt sot në familjen tuaj, mos lejoni që zemrat e prindërve tu edhe sot të jenë të pikëlluara. Shkoni, urojuani festen, puthuani duart dhe shoqërojini ata. Le të mbretërojë paqja, hareja, dashamirësia kudo sot. Lus Allahun qe te ma mundesoje mua edhe juve te beni kurban per hir te Allahut, Lus Zotin qe atyre qe ua ka mundesuar te bejne kurban ti shenohen sevapet maksimale. Na ndiqni dhe në Facebook dhe Twitter

Fatjon Hamzi

Dërgo me email | Stampo artikullin