27/02/2013 10:55:52

Misioni 6 vjeçar në një prej ambasadave më të rëndësishme shqiptare

Flet për HermesNews, Ambasadori Shqiptar në largim SH.T Llesh Kola. Momentet më të rëndësishme të misionit diplomatik gjashtë vjeçar: sfidat dhe rrezultatet e një pune, në një prej selive diplomatike që mbledh numrin më të lartë të qytetarëve shqiptarë në botë: 100 vjetori i pavarësisë, marëveshjet ekonomike, momentet kyçe ku Shqipëria prezantoi vlerat e saj në arenën ndërkombëtare dhe dyfishimi i shifrave në shkëmbimet tregtare mes të dyja vendeve

Si do t'i cilësonit vitet e punës suaj në krye të Ambasadës Shqipëtare në Romë ?

Elementi i parë që më vjen si përgjigje është bilanci i Misionit tim në Itali ( foto te aktiviteteve te misionti diplomatik) si ambasador: e them me kënaqësi e krenari se kanë qenë vite pune më shumë impenjime, por edhe me sfida, dhe ç'është më e rëndësishme me shumë rezultate. Gjatë me shume se 6 vite kam koordinuar e shoqëruar rritjen e nivelit të marrëdhënieve dypalëshe me Italinë në të gjitha fushat, shkëmbimet e vizitave te shumta e në të gjitha nivelet, rritjen e komunitetit shqiptar e njëkohësisht edhe mirëintegrimin e tij sa sot është “një histori suksesi”, kam përjetuar krenarinë e emocionet kur kam vizituar shpesh komunitetin arbëresh, atmosferen festive sidomos në dy vitet e fundit për 20-vjetorin e emigracionit shqiptar në Itali, 150-vjetorin e Bashkimit të Italisë dhe rolin e arbëreshëve, dhe sidomos 100-vjetorin e Pavarësisë, etj, etj.

Cilat janë disa nga momentet kryesore që do t'i përmëndnit gjatë këtij mandati ?

Italia është vend fqinj, dhe një partner shumë i rëndësishëm, strategjik dhe vital për Shqipërinë. Kemi marrëdhënie të shkëlqyera, një nivel të larte komunikimi e bashkëpunimi. Italia ka qenë mbështetëse pa kushte e Shqipërisë në rrugën e saj te zhvillimit dhe integrimit. Janë te shumta momentet që kanë shoqëruar këtë mandat timin në Romë. Megjithatë veçoj ato me uniket e me te rendesishmet; ratifikimin nga parlamenti italian të Marrëveshjes së Asociim Stabilizimit të Shqipërisë më BE-në; ratifikimin e dokumentit te pranimit të Shqipërisë në NATO; nenshkrimin e marrëveshjes së partneritetit strategjik ndërmjet dy vendeve; liberalizimi i vizave për shqiptarët, ku Italia ka luajtur rolin e vendit promotor dhe garant; nenshktimin e marëveshjes për perfaqesimin e ndërsjelltë diplomatik në vende të treta ku nuk kemi përfaqësi diplomatike; marëveshta për njohjen reciproke të patenatve; heqja e legalizimeve për dokumentat për qytetarët shqiptare; rritja e integrimi i emigrantëve dhe përmirësimi i imazhit të tyre në Itali; prania e shpeshtë dhe aktivitetet me komunitetin arbëresh; festiviteti në gjithë Italinë për 100-vjetorin e pavarësisë. Realizimi i vizitave të të gjithë niveleve në të dy vendet dhe konkretizimi i bashkëpunimit të gjithanshëm në marrëdhëniet dypalëshe; hapja e ekspozitës së thesareve të kulturës në Romë e Torino; marëveshja e TAP midis Shqipërisë, Italisë e Greqisë; njohja e pavarësisë së Kosovës dhe prania e saj diplomatike në Itali, etj.

Cilët kanë qenë disa nga marëveshjet me kryesore me karakter ekonomik/politik/social që janë sigluar gjatë viteve të fundit mes të dyja vendetve ?

Gjatë periudhës së misionit tim në Itali janë nëshkruar 29 marrëveshje në fusha të ndryshme ndërmjet Shqipërisë dhe Italisë. Të gjitha këto marrëveshje janë të rëndësishme për vetë specifikat e tyre. Ndër keto marrëveshje do të veçoja Dokumentin e partneritetit strategjik ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës Italianë, Marrëveshja për bashkëpunimin në fushën e përfaqësimit diplomatik dhe mbrojtjes konsullore ndërmjet dy vendeve, marrëveshjet për investimet në sektorët e energjitikës, rinovimi dhe firma e programit të kooperacionit për vitet 2010-2012, Marrëveshja për njohjen reciproke të lejeve të drejtimit, e cila është një ndihmë e madhe për komunitetin shqiptar që jeton në Itali, si edhe për shtetasit e tjerë të cilëve u është mundësuar levizja lirshëm dhe pa pengesa me mjetet e tyre të udhëtimit në Itali, heqjen e legalizimit të dokumenteve për shtetasit shqiptarë në zyrat tona konsullore, si dhe realizimi së fundi i marrëveshjes trepalëshe për gazsjellësin TAP. Nuk mund të rri pa përmendur edhe kënaqësinë e krenarinë e veçantë që kam ndjerë në rastet e votimit dhe miratimit në parlamentin dhe senatin italian të ratifikimit të marrëveshjes për Asociimin dhe Stabilimin me BE dhe Protokollit të anëtarësimit të Shqipërisë në NATO, momente të cilat kanë kaluar me duartrokitje dhe duke përshëndetuar edhe perfaqesuesin e Shqiperise, i pranishem ne ato momente historike.

Në çfarë niveli janë marëdhëniet ekonomike mes Italisë dhe Shqipërisë ?

Italia është partneri ynë i parë tregtar dhe investitor. Të ndalemi vetëm të shifrat: Nëse në 2005 niveli i shkëmbimve tregtare ishte mbi 800 milionë euro, në 2012 ai ka arritur mbi 2 miliardë euro. Pra ato janë dyfishuar. Në Shqipëri operojnë më shumë se 400 sipërmarrje italiane, të cilat kanë investuar në fusha të ndryshme; janë nënshkruar kontrata disa miliarda eurosh për projekte në fushën e energjisë, infrastrukturës etj. Gjatë mandatit tim, dy grupe të rëndësishme bankare (Intesa San Paolo dhe Veneto Banca), kanë ardhur dhe janë prezente në Shqipëri dhe shërbejne si garant e mbeshtetje edhe për investitorët italianë në vendin tonë.
Bashkëpunimi për realizimin e projekteve në fushën e kooperacionit ka patur nje ecuri shume te mire. Janë realizuar 49 projekte në 12 sektorë të ndryshëm me një vlerë prej 270 milionë eurosh. Edhe pse Italia po kalon nje periudhe jo të lehtë të krizës ekonomike, me vendin tone eshte nenshkruar një marrëveshje per ta kthyer borxhin në projekte konkrete për zhvillimin ne shumen prej 20 milionë euro. Një orientim parësor e impenjativ ka qenë edhe ndjekja me palën italiane dhe TAP në Romë e ecurisë së projektit të madh strategjik te Trans Adriatic Pipeline, i cili u kurorëzua me marrëveshjen trepalëshe së pari në Nju Jork e së fundi në Athinë ndërmjet Shqipërisë, Italisë dhe Greqisë.

Italia është nje prej vendeve që ka numrin më të madh të qytetarëve shqiptarë me banim. Si e shihni zhvillimin e komuniteti shqiptar, gjate viteve të mandatit tuaj ?

Shqiptarët në Itali janë komuniteti më i madh jo-komunitar me mbi 500 mijë vete. Për këtë gjej rastin të falënderoj Italinë dhe italianët që i kanë pritur, trajtuar e integruar shqiptqrët e rinj në Itali gjatë këtyre 20-vjetëve. Në vitin 2012 festuam 20-vjetorin e tyre. U bë dhe një bilanc 20 vjeçar për këtë emigracion, i cili është shumë pozitiv, një “histori suksesi”, “ndër komunitetet më të mirë integruara”, e vleresuar nga personalitetet më të larta të Shtetit italian, nga institucionet italiane, nga statistikat e tyre. Vetë të dhënat flasin për to. Mbi 500 mijë shqiptarë nga të cilat 260 mijë punojnë, rreth 100 mijë nxënës dhe fëmijë, rreth 12 mijë studentë, mbi 26 mijë sipërmarrje të vogla dhe të mesme, të cilat tregojnë aftësitë dhe kapacitetet e tyre integruese.

Numri i komunitetit shqiptar në Itali gjate mandatit tim është rritur 47% e njëkohësisht është rritur imazhi i tyre, cilësia e tyre, mirëqenia, sa me krenari konstatojmë ata jane te suksesshem në shumë fusha, në kulturë, në sport, në art, në letërsi, në biznes, në shkolla, duke fituar çmime dhe duke rritur imazhin e Shqipërisë dhe shqiptarëve si në Shqipëri ashtu dhe Itali. Keta shqiptarë të suksesshëm lobojnë për Shqipërinë, kanë realizuar projekte të përbashkëta me italianë dhe kanë ruajtur lidhje te ngushta me vendin e tyre. Nje rritje cilësore e këtij komuniteti është pare në aktivitetet festive që kemi organizuar për 20-vjetorin e emigracionit, 150-vjetorin e bashkimit të Italisë dhe 100-vjetorin e pavarësisë ku është rritur pjesëmarrja e tyre, është rritur pjesëmarrja e italianëve dhe institucioneve italiane dhe është rritur ndjeshëm cilësia e organizimit dhe përmbajtjes së aktiviteteve që janë zhvilluar.

Kur flasim për emigracionin, ne nuk duhet të lëmë mënjanë për asnjë momet praninë e një emigracioni më të hershëm, atij 5 shekullor, praninë e komunitetit arbëresh ne Itali. Ata janë historia jonë e marrëdhenieve me Italinë, janë historia e suksesit të pranisë sonë disa shekullore në Itali. Me arbereshet fillon historia suksesit te emigracionit dhe pika më e fortë e komunikimit dhe e lidhjeve tona me Italinë. Kam pasur nderin ti vizitoj një nga një të gjitha komunitetet arbëreshe në Kalabri, Sicili, Bazilikata, Molize, Kampania e Pulia dhe të ndjej nga afër dashurinë e tyre për Shqipërinë e shqiptarët, të shikoj tek ata ruajtësit më të mirë të zakoneve, kulturës e traditës sonë, të gjuhës dhe vlerave tona të simbolizuara nëpërmjet Skënderbeut, Nënë Terezës dhe rilindasve. Kemi organizuar me ta shume aktivitete, sidomos per dy ngjarjet e medha e te perbashketa te tyre, 150 vjetori i Unitetit te Italisë dhe 100 vjetori i Pavarësise se Shqipërisë. Arbëreshët e shquar kanë qenë dhe janë të pranishëm në politikën, kulturën dhe ekonominë italiane siç kane dhene kontributin e tyre në historinë, kulturën dhe trashëgiminë tonë kombëtare. Vjet festuam në Shën Mitër Korona 280-vjetorin e Kolegjit të Shën Adrianit, një kolegj ku janë rritur dhe i kanë dhënë dije në rilindje Shqipërisë dhe Italisë, figura të shquara si De Rada, Mauro, Xhuvani, Gurakuqi, Avni Rustemi etj. Arbereshet i kane dhene misionit tim emocione pa kufi, krenari legjitime e me kane rritur me shume patriotizimin e atdhedashurine ne misionin e perfaqesimit si ambasador. Ata me kane nderuar duke me pritur me dashuri, duke me dhene titullin qyterar nderi dhe mirenjohejen e komunave te tyre per aktivitetetin e bashkepunimin gjate ketyre viteve.

Cilat janë lehtësirat që ka ofruar Ambasada Shqiptare për qytetarët e shqiptarë me banim në Itali ?

Përkujdesja ndaj komunitetit shqiptar në Itali ka qenë një prioritet e konstante e punës gjatë mandatit tim. Fakti se është një komunitet i madh me impakt në imazhin e vendit e ecurinë e marrëdhënieve me Italinë, janë gjetur rrugët për t’i qendruar afër dhe shërbyer me kulturë e ndershmëri. Është filluar me shërbimin në zyrat konsullore duke larguar elementët spekulativë, radhët, pagesat nepermjet bankes, komunikimet me qytetaret me telefon, celular, email, webiste dhe me letra, rregullimin e zyrave të pritjes dhe shërbimit tone konsullor. Sot e them me kenaqesi se asnjë nga elementët problematikë të mëparshëm ne zyrat tona nuk konstatohen më nga qytetaret tane. Gjithashtu, arritja, në bashkëpunim me qeverinë italiane, e heqjes së legalizimit të dokumenteve ka zvogeluar radhët në konsullata, është fituar kohë dhe janë evituar shpenzimet e mëparshme që shqiptarët bënin me zyrat tona konsullore. Hapja e zyrave për pajisjet me pasaporta dhe karta identiteti biometrike ka qenë një element tjetër në ndihmë të emigracionit shqiptar në Itali. Marrëveshja për njohjen e patentave, ku Italia është vendi i parë nga vendet e BE-së që ka nënshkruar një marrëveshje të tillë me Shqipërinë, ka qenë një arritje për marrëdhëniet bilaterale dhe një ndihmë konkrete për emigracionin shqiptar në Itali.

Ambasada ka përkrahur dhe u ka qendruar pranë shqiptarëve nëpërmjet organizimit dhe pranisë së saj në aktivitetet e organizuara nga ajo, nga shoqatat e shumta. Ka promovuar shqiptarët e sukseshsëm, të cilët janë të shumtë dhe në të gjitha fushat. Me shoqatat e shqiptarëve, institucionet lokale, rajonale dhe qendrore jane organizuar një numër i madh aktivitetesh kulturore, per emigracioin, ekonomike, shkencore, nepermjet te cilave janë promovuar vlerat e reja të komunitetit shqiptar, vlerat e kulturës dhe historisë sonë dhe mundësite që ofron Shqipëria për biznesin italian. Në bashkëpunim me shoqatat jane hapur klasa për mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët shqiptarë dhe ne bashkëpunim me Ministrinë tonë të Punëve të Jashtme është bërë e mundur pajisja me libra shkollorë specifikë të hartuar dhe botuar gjatë këtyre viteve. Bashkë me shqiptarët janë realizuar aktivitete dhe festuar 20-vjetori i emgracionit shqiptar në Itali, 150-vjetori i Bashkimit të italisë dhe 100-vjetori i Pavarësisë sonë. Ndërtimi i një bashkëpunimi të suksesshëm me Italinë, krijimi i lehtësirave për shqiptarët, aftësitë e tyre integruese kanë ngritur imazhin e shqiptarëve në Itali dhe i ka bërë ata një faktor më shumë për marrëdhëniet e shkëlqyera me Italinë. Mireintegrimi i tyre ka ndryshuar edhe prioritetin e punës sonë me ta, duke na lehtësuar ne shërbimet ndaj tyre dhe duke zgjeruar bashkëpunimin, komunikimin në funksion të realizimit të qëllimit dhe interesave të përbashkëta.

Çfarë mendoni se duhet të bëhet akoma në vijim të misioneve diplomatike shqiptare në Itali ? Cilat janë aspektet kryesore të bashkëpunimit Shqiptaro-Italian ?

Nuk do më pëlqente që unë të isha këshillues tani qe po lë një mision dhe stafeta e tij kalon ne duart e nje ambasadori te ri. Do të dëshiroja që puna e madhe e rezultative e bërë gjatë këtyre viteve të vazhdonte më tej për të thelluar bashkëpunimin dypalësh, ndërtuar miqësinë e partneritetin me Italine. Niveli aktual i marrëdhënieve, shkalla e integrimit të komunitetit shqiptar, prania e komunitetit arbëresh në Itali, qënia e Shqipërisë anëtare e NATO-s, së shpejti edhe në Bashkimin Europian, roli i saj i rëndësishëm në rajonin e Ballkanit bëjnë që fokusi i përfaqësisë sonë diplomatike në Itali te vazhdoje të përqëndrohet në realizimin e këtyre prioriteteve e në bashkëpunim me institucionet italiane. Komuniteti shqiptar do të jetë nje ndihme me vlerë e konkretizimit të marrëdhënieve me Italinë dhe e nxitjes se më shumë të investimeve italiane në Shqipëri. Ky komunitet do të jetë një nga promotorët e rëndësishëm të imazhit të Shqipërisë së ardhme bazuar në vlerat e cilësitë e tij të shfaqura ne vitet e fundit. Një prioritet tjetër mendoj se duhet të jetë shfrytëzimi i mundësive dhe vlerave të mëdha të komunitetit arbëresh, sepse ai është siç e thonë edhe vetë arbëreshët ne Itali “qytetarë me dy atdhe”.

Cili është programi më i afërt i punës suaj, pasi të lini detyrën në krye të Ambasades Shqiptare ?

Unë jam duke përfunduar me sukses këtë mision për të cilin ndjehem i lumtur dhe krenar, sepse kam perfaqesuar vendin e interesat tona ne nje vend te madh, fqinj e mik si Italia. Kthehem i nderuar në atdhe, i bindur se kam bere një mandat diplomatik shume te suksesshsëm perfaqesimi e rezultatesh. Programi i afert i punes sime do te ofrohet nga eprorët e mij në Tiranë, besoj me kthimin ne atdhe.


Hermesnews©AllRightsReserved
Çdo riprodhim i paautorizuar ndëshkohet sipas ligjeve në fuqi

Intervistoi Doriana Metollari

Dërgo me email | Stampo artikullin