21/09/2013 11:26:37

22 Shtatori, dita pa makina

Ambjentalistët bëjnë thirrje për të respektuar ambjentin

TIRANË - Ambientalistët, në prag të Ditës Europiane pa Makina, u kanë bërë thirrje qytetarëve të lëvizin sa më pak me mjete, duke shfrytëzuar lëvizjet sa më miqësore me mjedisin, me biçikleta apo mjete të transportit urban.

Ditën e nesërme do të organizohen aktivitete të ndryshme në vend. Kështu, Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit tė Ujėrave, nė bashkėpunim me projektin e Bashkimit Europian SELEA, organizon aktivitetin e krosit çiklistik në Tiranë. Ndërsa në qytetin e Vlorës, Qendra e Informacionit, Aarhus me mbeshtjetjen e Qendrës Rajonale te Mjedisit dhe në bashkëpunim me Qendren e Informimit të BE-se, organizon për të pestin vit radhazi "Marshimin Mjedisor", me nxënës të shkollave 9 vjeçare dhe atyre të mesme, si dhe me pjesëmarrjen e qytetarëve.

Në periudhën 16-22 Shtator të çdo viti, me nismën e Bashkimit Europian, organizohet në vend “Java Evropiane e Qarkullimit”, e cila finalizohet me datën 22 Shtator, me ditën "Në qytet pa makinën time".

Kjo nismë europiane e ka zanafillën në Francë në 1998. U deshën rreth katër vjet që ajo të bëhej një nga manifestimet me përfshirjen më të madhe në fushën e mbrojtjes së mjedisit. Në vitit 2002 ishin 476 qytete, të cilat u përfshinë për herë të parë në iniciativën 'Java Europiane e Qarkullimit', ndërsa në 2009, numri i qyteteve të përfshira ishte 13.000.

Shqipëria u është bashkuar në vitin 2003 vendeve europiane në organizimin e aktiviteteve që synojnë ndërgjegjësimin e publikut për pasojat negative që shkakton përdorimi pa kriter i automjeteve në mjedis, si në cilësinë e ajrit, shtimin e zhurmave. Aktivitete të tilla synojnë inkurajimin e zhvillimit të transportit të qëndrueshëm publik.

Ndotja e ajrit/ Shumë veprimtari sjellin ndotjen në ajër, si transporti, industria, sektori i energjetikës, nxjerrja dhe përpunimi i naftës dhe gazit, si dhe zhvillimi urban. Ndotje të ndjeshme gjithashtu krijohen edhe nga veprimtaritë bujqësore nga hedhja e mbetjeve. Disa nga efektet kufizohen në ajër, kurse të tjerë kontribuojnë në ndryshimet klimaterike.

Në vendin tonë ndotësit kryesorë janë sektorët e transportit, ndërtimit dhe industrisë. Numri i automjeteve në përdorim në vend po rritet me shpejtësi. Në fund të vitit 2005 në Shqipëri u regjistruan rreth 285 mijë mjete motorike ose rreth 20 herë më shumë se në vitin 1991.

Vjetërsia e tyre rrit gjithashtu shkarkimet. Faktorët e përkeqësimit të shkarkimeve për çdo 25 mijë km rrugë (pune) janë CO rritet me 97%, NO2 rritet me 96%, Hidrokarburet (HC etj) 107%.

Si masa të rëndësishme për Sektorin e Transportit konsiderohen nxitja dhe mbështetja për të ndryshuar raportin e makinave me benzinë me makinat që përdorin naftë si dhe për të shtuar makinat e reja, përmirësimi i transportit publik të qëndrueshëm, përmirësimi i infrastrukturës rrugore, disiplinimi i trafikut, shtimi i vendparkimeve, etj.

Ndotja e ajrit dhe shëndeti/ Ajri i pastër është jetësor për njeriun, ndërkohë që është provuar që ajri i ndotur sjell probleme shëndetësore si rastet e sëmundjeve kardiovaskulare dhe të frymëmarrjes.

Ndikimi mbi shëndetin shfaqet me sëmundjet e shtuara të frymëmarrjes, dëmtime të mushkërive, vështirësi në frymëmarrjeje, dhimbje kraharori në të sëmurët nga zemra, dhimbje koke, të përziera, një reagim mendor i ulur, nivele të larta vdekjesh, kancer, ngacmim kronik i syve, mushkërive apo i lëkurës, çrregullime neurologjike, etj.

Burimet kryesore të këtyre çrregullime janë makinat dhe kamionët, veçanërisht me naftë, oxhaqet dhe stufat me dru, erëra që fryjnë dhe ngrenë pluhur nga rrugët, bujqësia dhe ndërtimet, si dhe industria e rëndë.

Disa fakte/ Çdo vit një makinë shkarkon tre herë më shumë grimca dhe blozë se sa pesha e saj. Një biçikletë jo vetëm që nuk ndot, por ndikon në ruajtjen e shëndetit.

500 metra rrugë ju mund t'i bëni vetëm për tetë minuta, ju kursejnë kohë: mënjanoni pritjen në semafor dhe mbi të gjitha mënjanoni stresin e gjetjes së parkimit, i cili sa vjen dhe vështirësohet. Për të ulur ndotjen nga përdorimi pa kriter i makinave personale, përpiquni të përdorni më pak makinën, ndërsa për rrugë të shkurtra përdorni ecjen me biçikletë dhe në këmbë. Na ndiqni dhe në Facebook dhe Twitter

HermesNews - ©2013

Dërgo me email | Stampo artikullin