26/02/2013 16:17:47

Projekti-Alarm për mbrojtjen e 51 kishave

Bumçi, ndihmë UNESCO-s për rekuperimin e vlerave historike

TIRANË - Ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Aldo Bumçi tha sot se, nga dëmtimi i Kishës Shën e Premte në fshatin Vlash të Elbasanit, nuk mund të nxirren përgjithësime për trashëgiminë kulturore dhe se vëmendja e qeverisë për këtë fushë është e dukshme dhe e matshme me fondet e akorduara.

I pranishëm në Komisionin për Edukimin dhe mjetet e informimit publik, Bumçi tha se tashmë ka filluar restaurimi i pjesëve te mbetura nga afresku i Onufrit në Kishën e Vlashit dhe se mund të restaurohet 40-45 % e tij. Ndërkohë ndihmë i është kërkuar edhe UNESCO-s për një ekspertizë në këtë drejtim.

“Kemi hartuar një projekt për sistemin e alarmit dhe të mbrojtjes së 51 kishave. Monumentet e kulturës nuk kanë patur kurrë mbrojtje me armë. Edhe po të kishte, nuk do ta kishte shpëtuar dëmtimin e Kishës së Vlashit”, tha ministri, duke ju përgjigjur pyetjes se përse janë hequr në vitin 2007 kujdestarët e monumenteve të kulturës.

Deputeti i Partisë Socialiste, Auron Tare shprehu shqetësimin në lidhje me një raport të fundit që UNESCO shprehet për mungesën e kontrollit së ndërtimeve pa leje në Gjirokastër dhe Berat.

Gjithashtu deputeti ngriti pyetjen se çfarë po bëhet me Burgun e Spaçit, ku pritet të ndërtohet një muze. Kush po e ruan atë ? "Burgu i Spaçit është lënë në mëshirë të fatit. Nuk ka as ruajtjen më minimale. Hekuri po shitet për skrap", tha Tare, duke shtuar se qeveria s'ka bërë asgjë nga projekti i hartuar në vitin 2009.

Në lidhje me këtë të fundit, ministri Bumçi tha se i është dhënë përparësi Burgut të Shkodrës pasi ai ka më shumë turistë dhe se ky projekt është drejt fundit.

“Ky objekt ndër vite ka pasur dëmtime. Ka një projekt fillestar me vlerë 25 milionë lekë të reja për Burgun e Spaçit. Ndërkohë që Organizata Europa Nostra kërkon ta përfshijë Burgun e Spaçit në 7 sitet në rrezik të kujtesës europiane”, tha Bumçi.

Përveç dëmtimeve në Kishën e Vlashit dhe Burgun e Spaçit, pika e tretë për të cilën referoi ministri Aldo Bumçi ishte ajo e ndërtimeve pa leje në Krujë. “Nuk ka asnjë ndërtim pa leje në qytetin e Krujës në zonat me mbrojtje të veçantë arkeologjike. Gërmimet arkeologjike nuk kanë zbuluar asgjë aty ku është ndërtuar”, tha Bumçi.

Sipas deputetit Auron Tare në Krujë po ndërtohet në hyrje të Kalasë dhe kjo ndërtesë 4-5 katëshe po prish integritetin e peisazhit duke mos pasur më pamje të kalasë. Tare shprehu shqetësimin edhe për Mozaikun e Tiranës në Muzeun Historik Kombëtar që u dëmtua pak kohë më parë.

Në lidhje me këtë të fundit, Bumçi tha se ai është ndërtuar gabim që në fillim dhe se një fond prej 4 milionë lekësh të reja do të restaurojë pjesën e dëmtuar më rëndë të mozaikut. Sipas ministrit Bumçi, qeveria në mandatin e saj të dytë, ka shtuar për trashëgiminë kulturore 290 milionë lekë më shumë, ndërkohë që rreth 1 milionë lekë të reja janë akorduar nga donatorët.

Deputetët e PS-së raportuan për dëmtime në shumë monumente kulture mes të cilave Kisha në Mesopotam e cila po rrënohet, Kisha e Shelcanit, ndërtimet pa leje në Kalanë e Tepelenës, etj.

HermesNews - ©2013

Dërgo me email | Stampo artikullin