Analiza
26/03/2014 18:41:50
Masat e reja tė sigurisė
nga Saimir Tahiri
HermesNews - Qeveria me kėrkesėn e Ministrit tė Energjisė dhe Industrisė, si dhe me kėrkesė tė Ministrit tė Punėve tė Brendshme ka miratuar disa ndryshime nė Kodin Penal, tė cilat do ti shkojnė pėr miratim Kuvendit dhe qė lidhen me ēėshtjen e vjedhjes sė energjisė elektrike, ashpėrsimin e masave dhe dėnimeve qė kanė tė bėjnė me pėrdorimin e lėndėve plasėse dhe shitjen apo rishitjen e kartave SIM tė telefonave nė mėnyrė tė paautorizuar dhe pėr caktimin e kufirit minimal tė dėnimit pėr shkelėsit e rregullave tė qarkullimit rrugor.
Me propozim tė Ministrit tė Energjisė dhe Industrisė, ndryshimi i Kodit Penal lidhur me vjedhjen e energjisė elektrike ose impulseve telefonike, qė ėshtė neni 137 i Kodit Penal, synon tė adresojė vjedhjen masive tė energjisė elektrike qoftė nga subjekte privatė, qoftė edhe nga sipėrmarrės, duke e parashikuar kėtė tė fundit si rrethanė cilėsuese.
Ndryshimet e propozuara nga Ministri i Brendshėm lidhur me lėndėt plasėse, referuar dhe shqetėsimit publik pėr kėtė ēėshtje, vijnė si analizė e ekspertėve tė Ministrisė sė Brendshme qė jo vetėm kanė marrė nė shqyrtim faktorėt kriminalė, por kanė marrė nė shqyrtim dhe pėrdorimin shpesh abuziv pėr qėllime civile tė lėndėve plasėse.
Nė kėtė kuadėr, kemi propozuar dhe sot qeveria miratoi ndryshimet nė Kodin Penal, pėrkatėsisht nenet 278 dhe 282. I pari pėr pėrdorimin dhe mbajtjen pa lejė tė armėve luftarake dhe municioneve, duke parashikuar qė masa e dėnimit tė shkojė nga 5 vjet deri nė 8 vjet burgim dhe nė rrethana cilėsuese, nga 15 vjet nė 20 vjet burgim. Kjo ėshtė rrethana kur eksplozivi ose lėndėt plasėse mbahen,transportohen, trafikohen pėr qėllime kriminale.
Kemi propozuar ndryshimin e nenit 282 qė ėshtė shkelja e rregullave tė pėrdorimit tė eksplozivit pėr qėllime civile. Bėhet fjalė kryesisht pėr pėrdorimin nė fushėn minerare, njė sėrė aktivitetesh tė tjera industriale ku kėrkohet pėrdorimi i eksplozivit. Pas njė kontrolli tė detjashėm nė tė gjitha magazinat e mbajtjes sė eksplozivit dhe nė tė gjitha subjektet e licencuara pėr import dhe pėr pėrdorim pėr qėllime civile tė eksplozivit, pas shkeljeve tė vėrejtura, por edhe pas konstatimit qė nė Kodin Penal, shkelja e rregullave teknike pėr mbajtjen, tregtimin dhe pėrdorimin pėr qėllime civile tė eksplozivit njeh sanksione fare minimale, ne kemi propozuar qė sanksionet tė bėhen me burg nga 2 deri nė 5 vjet dhe nė rrethana cilėsuese deri nė 10 vjet burim.
Kemi propozuar edhe amendimin e nenit 291 tė Kodit Penal, lidhur me sigurinė rrugore. E kemi bėrė publike edhe mė parė qė ėshtė njė ndėr pikat e paketės sė masave qė kemi propozuar bashkė me Ministrinė e Transportit, pėr tė garantuar mė shumė siguri rrugore, pėr tė garantuar jetėn dhe shėndetin e qytetarėve shqiptarė. Pėrkatėsisht kemi propozuar qė neni 291 tė riformulohet duke parashikuar qė drejtimi i automjeteve apo i ēdo mjeti tjetėr tė motorizuar nė gjendje tė dehur apo nėn efektin e lėndėve narkotike apo pa dėshminė pėrkatėse tė aftėsisė tė dėnohet me burgim nga 10 ditė, minimumi, deri nė 3 vjet. Ne mendojmė se kjo masė do tė ndikojė patjetėr nė rritjen e sigurisė rrugore pėr qytetarėt, duke garantuar jetėn e drejtuesve tė automjeteve, por gjithashtu edhe jetėn e ēdo pėrdoruesi tė rrugės.
Ju tashmė e dini se policia qė nga tetori e kėtej ka ndjekur politikė ashpėrsuese lidhur me sanksionet e shkelėsve tė rregullave tė qarkullimit rrugor, nė rastet e drejtimit tė mjetit nė gjendje tė dehur, nėn efektin e lėndėve narkotike apo tė drejtimit tė mjetit pa dėshmi aftėsie apo nė zhargon patentė.
Kemi konstatuar qė jo me tė njėjtin ritėm janė pėrgjigjur edhe instancat e tjera tė dhėnies sė drejtėsisė. Ndaj menduam si zgjidhje definitive, vėnien para kushteve minimale, tė parashikuara nė Kodin Penal, pėr dėnim e shkelėsve tė kėsaj dispozite, pra, pėr ata qė drejtojnė mjetin pa patentė, nė gjendje tė dehur apo nėn efektin e lėndėve narkotike.
Ndėrkohė, i njėjti dėnim, duke filluar me dysheme minimum 15 ditė deri nė 30 ditė parashikohet edhe pėr shitjen apo rishitjen e paautorizuar tė kartave SIM telefonike qė, siē ju e dini, ėshtė pėrfshirė po ashtu nė paketėn e sigurisė lidhur me njė sėrė ngjarjesh qė kohėt e fundit, por nė tėrėsi gjatė kėtyre viteve kanė shqetėsuar publikun dhe qė janė bėrė mė pas, ndihmės pėr ngjarje kriminale akoma mė tė rėnda.
E dyta ka tė bėjė me qasjen e ndryshme qė ka kjo qeveri lidhur me regjimin e shfrytėzimit tė detit. Ju e dini qė qeveria e kaluar zgjodhi si instrument kufizimin total tė lundrimit pėr qėllime tė shfrytėzimit edhe tregtar, por edhe turistik, tė mjeteve lundruese, pra, i famshmi moratorium. Ko qeveri ka njė qasje tjetėr pėr tė garantuar siguri, inovacion dhe progres.
Kjo qeveri nuk rinovon mė moratoriumin, por nėpėrmjet ndryshimeve tė propozuara dhe miratuara sot nė qeveri kemi rregulluar, disiplinuar dhe rritur sanksionet lidhur me trafikun detar, veēanėrisht pėr qėllime turistike. Kėshtu, me ndryshimet e propozuara nga Ministri i Brendshėm, pėr disa ndryshime dhe shtesa nė ligjin 8663, pėr regjistrimin, klasifikimin, mėnyrėn e pėrdorimit dhe kontrollin e mjeteve lundruese me motor, me tonazh nėn 20 tonė, kemi propozuar sė pari, riklasifikimin e mjeteve lundruese, duke pėrfshirė tė gjitha mjetet qė pėrdoren pėr ēdo lloj qėllimi, pėrfshirė kėtu edhe motorėt e detit apo edhe mjete tė tjera, tė cilat deri dje nuk ishin tė klasifikuara nė ligj. Me anė tė kėtij riklasifikimi zgjerojmė bazėn e mjeteve tė cilat do tė njohin kėtė rregullim, sipas ndryshimit qė ne propozojmė nė ligj.
Propozojmė gjithashtu, zgjerimin e bazės sė aplikueshmėrisė sė ligjit, duke mos pėrjashtuar, por duke pėrfshirė, garantimin e sigurisė jo vetėm nė brezin detar, por edhe nė liqene dhe lumenj dhe gjithashtu, disiplinimin e lundrimit veēanėrisht pėr qėllime turistike, duke parashikuara instrumente inovativė tė teknologjisė sė lartė pėr tė gjitha mjetet qė do tė pėrdorin hapėsirėn detare pėr qėllime turistike nė Republikės sė Shqipėrisė, duke parashikuar detyrimin absolut qė ēdo mjet tė pajiset me GPS, ose njė pajisje teknologjike e cila lejon lehtė detektimin dhe ndjekjen e rrugės nėpėrmjet frekuencave.
Gjithashtu kemi parashikuar kritere absolute lidhur me pėrdorimin e mjeteve lundruese, mėnyrėn e pėrdorimin tė tyre pėr qėllime argėtimi apo sportive, rregullat qė kanė tė bėjnė me sigurinė e pushuesve, me sigurinė e lundrimit gjithashtu, nė plazhet publike dhe nė plazhet jo publike, nė bregdet apo nė ujėrat e brendshme, nė thellėsi tė territorit. Pėr kėtė arsye, Kėshilli i Ministrave shpejt do tė miratojė edhe njė vendim, nėpėrmjet tė cilit detajohen tė gjitha aspektet qė sot parashikojmė nė ndryshimet e ligjit pėrkatės, por qė me vendimin e Kėshillit tė Ministrave do tė materializohen me masa shumė mė konkrete, tė cilat teknikisht nuk mund tė pėrfshihen nė ligj. Njėkohėsisht, nė amendimin e ligjit janė pėrfshirė edhe sanksionet pėrkatėse pėr tė gjithė ata qė thyejnė rregullat e parashikuara, lidhur me mjetet lundruese dhe trafikun e mjeteve lundruese pėr qėllime argėtimi ose sportive.
Ne mendojmė qė kjo qasje ėshtė qasja e duhur, jo pėr tė ndaluar tėrėsisht trafikun detar dhe mjetet lundruese nėpėrmjet moratoriumit, siē bėri qeveria e kaluar, por pėr tė disiplinuar pėrdorimin e mjeteve lundruese edhe pėr qėllime argėtimi, edhe pėr qėllime sportive, duke garantuar sigurinė maksimale pėr qytetarėt, pėr pėrdoruesit e detit dhe tė plazheve, qoftė nė bregdet, qoftė nė thellėsi tė territorit, nė ujėrat e brendshme, duke garantuar siguri, duke garantuar gjithashtu pėrdorimin e teknologjisė pėr mė shumė siguri dhe padyshim, zhvillim dhe progres nė kėtė fushė qė ėshtė mjaft e rėndėsishme edhe pėr zhvillimin ekonomik dhe tregtar tė vendit.
Ēėshtja tjetėr e miratuar sot nga qeveria ka tė bėjė me pasaportat. Me tė marrė detyrėn nė Ministrinė e Punėve tė Brendshme konstatuam se nė periudhėn prill 2009-korrik 2010 janė prodhuar njė numėr i konsiderueshėm, mbi 150 mijė pasaporta, tė cilat kanė afat vlefshmėrie tė pasaktė. Mė duhet tė bėj njė sqarim, janė pasaporta tė vlefshme, por me afat vlefshmėrie tė pasaktė. Bėhet fjalė pėr pasaportat e fėmijėve, tė cilat sipas ligjit duhet tė pajisen me pasaporta 5 vjeēare pėr shkak tė ndryshimeve mjaft tė shpejta tė karakteristikave fizike tė fėmijėve, por qė ndėrkohė janė pajisur me pasaporta 10 vjeēare. Janė pasaporta tė ligjshme pėr nga pikėpamja e kritereve formale, por substancialisht janė pasaporta qė pėrmbajnė njė afat tė parregullt, pra, tė paligjshėm.
Me tė konstatuar kėtė situatė, e cila ka filluar nė prill 2009 e ka vazhduar deri nė korrik 2010, kemi ngritur njė grup pune nė Ministrinė e Punėve tė Brendshme, pėr tė bėrė evidentimin e saktė tė shtetasve, tė situatave tė mundshme, potenciale, nė kufi apo nė pėrdorim tė qytetarėve qė mbajnė kėto pasaporta dhe me qėllim moscenimin e cilėsisė sė jetės sė shtetasve qė arsimohen, punojnė apo jetojnė jashtė kufijve tė Shqipėrisė, sepse shumica dėrrmuese e mbajtėsve tė kėtyre pasaportave jetojnė jashtė Shqipėrisė, si dhe me qėllim shmangien e kostove eventuale financiare pėr tė riparuar kėtė situatė dhe duke qenė se trajtimi i kėsaj ēėshtjeje ishte multidisiplinore, u ngrit pranė Kryeministrit, me urdhėr tė Kryeministrit, njė grup pune i cili e trajtoi kėtė ēėshtje nė tė gjitha aspektet, pėr tė ardhur sot me propozimin e ndryshimeve, tė cilat do tė lejojnė zgjatjen e afatit me njė vit pėr kėto pasaporta. Njė vit i cili do tė shėrbejė pėr autoritet qė tė njoftohen qytetarėt dhe tė bėhet zėvendėsimi i pasaportave, tė cilat kanė afat tė pavlefshėm, pra, kanė afat tė paligjshėm.
Ne mendojmė se kjo masė, pavarėsisht se duhej korrigjuar nga qeveria e kaluar qė nė momentin kur u konstatua dhe pavarėsisht se duheshin marrė masa nga qeveria e kaluar, pėr tė mos lejuar lėshimin e kėtyre pasaportave, ne mendojmė qė kjo qeveri ka marrė pėrgjegjėsitė e saj dhe po ushtron pėrgjegjėsitė e saj pėr ti garantuar qytetarėve siguri mbi tė gjitha, edhe lidhur me dokumentet e tyre tė identitetit dhe pėr tė mos i penguar tė zhvillojnė cilėsisht jetėn e tyre, kudo qofshin.
Kėto janė vendimet ndėr mė kryesoret qė u miratuan sot nė qeveri dhe qė ne besojmė do formalizohen me miratimin nė parlament, pėr tė garantuar edhe njė herė, siguri, inovacion dhe progres.