Kulturė
05/11/2013 08:14:36
Trėndafili egėr: pse ta pėrdorim ?
Rosa canina. Bima, fara, fryti. Pse si dhe ta pėrdorim trėndafilin ?
HermesNews - Rosa canina (shqip. Trėndafili eger ose trendafil i qenit).Trėndafili i egėr ėshtė njė shkurre me degė gjėmbore. Arrin 2-4 metra lartėsi. Rrėnjėn e ka shumė tė gjatė dhe fibroze. Nga Maji deri nė Gusht degėt ēelin lule tė bardhė ose ngjyre rozė dhe mbushen plot. Lulet kanė pesė petale. Frutat e tij piqen nga Gushti deri nė fund tė Shtatorit.
Nė Shqipėri trendafili i egėr rritet pothuarje kudo, nė pyjė, shkurre, rrugė. Po cilat janė pjesėt qė pėrdoren pėr qėllime mjekėsore ? 
E para janė frytet e trėndafilit tė egėr, por ka ca mėnyra mjekimi ku pėrdoren dhe petalet dhe gjethet. Frytet mbildhet nė ditė me diell dhe kjo ka shumė rėndėsi. Ėshtė mirė qė proēesi i mbledhjes sė frutave tė bėhet nė ditė me diell dhe tė thahen nė hije dhe nė vende ku ka ajrosje.
Momenti i vjeljes ėshtė kur fruti merr ngjyrė portokalli tė ēelur. Nė kėtė kohė fruti kontrollohet qė tė jetė i fortė, tė mos ketė filluar tė zbutet apo tė rrudhoset, pasi nė kėtė fazė prishet cilėsia e tyre.
Vjelja bėhet me dorė, duke kėputur vetėm frutat e pjekur. Shkundja me shkop nuk duhet aplikuar. Lėndėt qė pėrmban fryti janė: vitamin c: 100 gr. fruta pėrmban nga 400 deri nė 5000 miligram vitami c, pra mė shumė se limoni dhe portokalli tė cilėt kanė pėr tė njėjtėn sasi deri nė 100 miligramė.
Megjithatė Vitamina C, gjatė zierjes apo kur bėjmė marmaladė apo ēajin zvogėlohet, nėse do i konsumojmė nė gjėndje tė gjallė do pėrfitojmė pėrmbajtjen maksimale tė vitamines C.
Tė tjera vitamin qė pėrmban janė vitamin a, k dhe e, karotinė, acide organike, sheqerna, vaj esencial, flavoniode, pektinė, proteina dhe pigmente.
Fryti i trėndafilit tė egėr pėrdoret pėr shkak tė vitaminave si c, por ėshtė antiinflamatore, antioksidant dhe tonik. Kohėt fundit nė treg ka daleėedhe njė ilaē bimor nė formėn e kapsulave apo pluhur me ekstrakt tė frutave tė trėndafilit tė egėr me emrin Litozin.
Ilaēi ėshtė testuar dhe kanė dalė nė pėrfundim qė fruti i trėndafilit pengon proēeset inflamatore direkt nė gjymtyre e si rjedhojė pacientėt nuk ndiejnė me dhimbje dhe lehtėsohet lėvizshmėria e gjymtyrėve.
Qėllimi kryesor dhe mė i rėndėsishėm ėshtė pėrmbajtja e lartė e vitaminės c nė organizėm. Pėrdoret dhe si tonik, pėr tė rritur rezistencėn, pra imunitetin. Ėshtė shumė e rėndėsishme pėrdorja e trėndafadilit pas njė kure me antibiotik, pėr tė riekuilibruar gjėndjen e baktereve tė mira qė antibiotiku i shkatėrron.
Pėrdoret dhe kur kemi inflamacion (acarim, infeksion) nė veshka dhe rrugėt urinare. Por jo mė pak e rėndėsishmė ėshtė efikasiteti qė ka kundėr rrudhave dhe kundėr plakjes.
Diēka qė nuk e dinė shumė ėshtė se vaji ecencial i frutave tė trėndafilit tė egėr pėrdoret pėr tė mjekuar ekzemėn dhe psoriasis nė lėkurė duke bėrė pėrzierje tė ndryshme nė formėn e njė kremi apo i holluar me vaj bajameje etj etj....
Por edhe vaji vegjetal i trėndafilit i frutave (ai qė nxirret nga farat e frutave), ėshtė shumė i pasur nė planin ushqimor sepse vaji i farave tė frutit tė trėndafilit pėrmban njė nivel shumė tė larta omega 3 dhe 6 qe ndihmojnė nė rigjenerimin e lėkurės.
Ky vaj ėshtė shumė efikas dhe kundėr ēarjeve tė shtatzanisė, pėrdoret dhe pėr reduktimin e shenjave tė vjetra dhe tė reja. Nė Egjiptin e vjetėr i kultivonin trėndafilat e egėr nė kopshtin e tempujve tė tyre. Stimulon ciklin natyrat tė rigjenerimit tė lėkurės duke e ndihmuar atė tė prodhojė mė shumė kolagjen dhe elastinė. 
Mėnyra ė pėrdorimit - > Njė mėnyrė ėshtė pirja ė tij nė formė ēaji. Marrim tre lugė kafeje me kokrra tė freskėta ose thara te grimcuara dhe i pėrziejmė me 200 mililitėr ujė. Ka shumė rėndėsi si bėhet sepse ēajėrat mjekėsore nuk zihen nė enė metalike, por duhen zier nė enė balte, porcelani, ose xhami, derisa tė fillojė tė valojė.
Kur fillon tė valojė e ulim forcėn e zjarrin dhe e lėmė ashtu dhe pėr dhjetė minuta nė qetėsi. Pastaj e kullojmė dhe e pimė me mjaltė ose mė sheqer, ose tė ftohtė gjatė gjithė ditės.
Nė formė maskė bukurie. Merren frutat e trėndafilit dhe copėtohen nė grirės. Pastaj i vendosim nė njė napė dhe i marrim lėngun. Lėngun e aplikojmė nė tė gjjthė fytyrėn dhe e mbajmė rreth 20 minuta, pastaj e shpėrlajmė me ujė tė vakėt.
Ai lėng ėshtė ilaē pėr fytyrėn: ka efekt pastrues, anti rrudhė dhe gjallėrues. Pėr qėllime vitaminike, 8-10 kokrra trėndafili tė egėr plotėsojnė nevojėn ditore pėr vitaminė c. Nėse pėrdoret e kombinuar mė bimė tė tjera forcon efektin kurativ tė bimėve tė tjerave. Por fruti i trėndafilit tė egėr gjen shumė pėrdorim dhe nė kuzhinė.
Kujdes (!) gratė shtatzėna nuk duhet tė pėrdorin vajin ecencial tė trėndafilit sidomos nė muajt e parė tė shtatzanisė. Po ashtu dhe njerėzit alergjik, mos merrni doza tė mėdha. Nuk ka veprim tė dėmshem me produktet farmaceutike.
Po ju jap dhe njė recetė verė me frutat e trėndafilit: duhen 1 kg fruta tė pjekura, 500 gr sheqer integral. 3 litra verė tė bardhė. Tė gjitha kėto i hedhim nė njė enė xhami dhe e lėmė 8-10 ditė nė dritare ku ka dritė.
Pastaj e filtrojmė dhe e mbushim nėpėr shishe tė errėta. Frutat duhet t'i grimcojmė jo ashtu siē janė. Pihet 1-3 herė ne ditė nė njė gotė tė vogėl rakie.
Histori: Nė Danimarkė njė fermer Erik Hansen vuante nga dhimbje torturuese tė Artrozės. Kjo histori ėshtė nė fillimet e viteve 90. Ai kishte vėnė re qė pasi kishte konsumuar njė marmalatė me fruta trėndafili qė i ishte dhuruar prej njė fermeri tjetėr i ishin lehtėsuar shumė dhimbjet.
Atėherė vendosi tė mblidhte frutat e trėndafilit qė rriten nė plazhat e Danimarkės dhe tė analizonte nėse pluhuri i pėrfituar nga kėto fruta kishte tė njėjtat efekte analgetike si marmalata.
I befasuar nga efekti ēudibėrės i kėtij pluhuri ai filloi t'ua jepte dhe miqve tė tij dhe komshive qė vuanin nga dhimbje tė gjymtyrėve. Dhe ata treguan tė njėjtin efekt pozitiv.
Sot dimė qė mėnyra e kujdesshme e tharjes qė pėrdorte Eriku ruante tė gjitha substancat vepruese nė frutin e trėndafilit. Edhe nė prodhimin e Litozines sot pėrdoret po e njėjta metodė tharjeje nė mėnyrė qė mos tė shkatėrrohen substancat vepruese. Na ndiqni dhe nė Facebook dhe Twitter //HermesNews - ©2013//