Analiza

04/10/2013 17:20:18

Tė shpėtojmė ekonominė

Rama, ''Qeveria nuk ėshtė shteti, ėshtė vetėm njė pjesė e shtetit, ndėrkohė qė ekonomia ėshtė e tė gjithė atyre qė nė kėtė shtet merren me biznes''

TIRANE - Kryeministri Edi Rama siguroi mbėshtetje, shlyerje tė plotė tė borxheve qė janė krijuar ndaj sipermarrjes me rreth 600 milionė usd, premtoi se do tė drejtojė betejėn e ashpėr kundėr krizės dhe kalimin nė njė fazė tė re tė ekonomisė.

"Do shlyejmė tė gjitha borxhet, nuk duam ti kemi borxh njeriut. Ne duhet tė bėjmė zgjidhjet e kėrkuara mė ēdo ēmim, nė mėnyrė qė nesėr vendi tė rifutet nė rrugėn e rritjes ekonomike", tha Rama sot nė takimin me biznesin "Dialog, pėrgjegjėsi, partneritet", orgnizuar nga ministria e Zhvillimit Ekonomik, Tregtisė dhe Sipėrmarrjes.

Rama kėrkoi bashkėpunim nė tejkalimin e krizės ekonomike, qė e quajti “anije qė po mbytet”.

“Nė anijen e ekonomisė tė kėtij vendi qeveria dhe sipėrmarrja janė bashkė, bashkė duhet ta nxjerrin nė ujėrat e qeta anijen, duke kapėrcyer dallgėt e mėdha qė kemi sot dhe ato ende mė tė mėdha qė kemi pėrpara”, tha Rama.

Kryeministri theksoi nevojėn pėr formalizim tė ekonomisė dhe spas tij, “GDP e vendit nuk ėshtė 10 miliardė usd, sepse ende nuk dimė se sa ėshtė ekonomia informale”. Kryeministri ripėrsėriti kėrkesėn pėr njė auditim tė plotė ndaj bizneseve tė mėdha dhe premtoi se do tė hulumtohet cdo kontratė koncensioni e lidhur, nėse janė respektuar afatet.

"Do tė ē'fuqizohet c'donjė qė rezulton me shkelje tė ligjit", tha Rama. Duke vėnė theksin tek ndryshimi i metodės sė deritanishme nė shlyerjen e detyrimeve qė ka shteti ndaj biznesit publik, Rama tha se "pėr energjinė elektrike, shteti rezulton borxhliu mė i keq”. “Kemi borxhe nė transport, punė tė papaguar ndaj kompanive, ndaj sektorit tė ujėrave, sektorit shėndetėsor, pėrfshi detyrimet e ilaēeve. Kemi borxhe nė sektorin e arsimit, kemi TVSH e parimbursuar” tha Rama.

Sipas Tij, “Shqipėria nuk ka nevojė mė pėr mjaltin e gėnjeshtrave, por asaj i duhet ilaēi i hidhur i tė vėrtetave”. Rama siguroi sipėrmarrėsit se Doganat dhe Tatimet do kthehen nė njė strukturė nė dispozicion tė qeverisė dhe komunitetit tė tyre.

Kryeministri pohoi se ekonomia shqiptare sot ėshtė e bllokuar institucionalisht dhe financiarisht dhe nė nė krizėn mė tė thellė pas asaj tė vitit 1997. Duke konsideruar se “sot jemi pa buxhet dhe me sipėrmarrje tė bllokuar”, Rama analizoi dhe shkaqet, qė lidhen me “njė ekonomi tė ndarė nė dysh, tė shtetit dhe kulakėve, tė destinuar tė shkojė nė pikėn ku ka vajtur sot: nė njė ekonomi tė bllokuar qė kėrcėnon tė ndalė funksionimin e shtetit, nėse sot qeveria dhe sipėrmarrja nuk ndalin krizėn”.

Sipas Ramės, "Qeveria nuk ėshtė shteti, ėshtė vetėm njė pjesė e shtetit, ndėrkohė qė ekonomia ėshtė e tė gjithė atyre qė nė kėtė shtet merren me biznes”.

Pėrfaqėsues tė biznesit, Luan Bregasi, Nikolin Jaka, Gjergj Buxhuku, Donika Mici, vlerėsuan linjėn e re dhe modelin ekonomik qė ka zgjedhur qeveria “Rama”, duke premtuar mbėshetje dhe bashkėpunim me tė. Kryeministri u shpreh se, “ende nuk dimė kush ėshtė dėmi real nė ekonomi” dhe premtoi analizė tė thelluar tė situatės.

Rama tha se “duhet tė bėjmė zgjidhjet e kėrkuara me ēdo ēmim, nė mėnyrė qė nesėr vendi tė rifutet nė rrugėn e rritjes ekonomike dhe sipėrmarrja tė ndahet nga rruga shumėvjeēare qė nė ēdo hap ndeshet me dhunėn, presionin, korrupsionin”. Shefi i qeverisė garantoi ngritjen e Kėshillit Ekonomik Kombėtar, ku palėt do tė ulen ēdo tre muaj pėr tė diskutuar strategjitė pėr betejėn e pėrbashkėt kundėr krizės dhe atė pėr mirėqenien.

Ministri i Financave, Shkėlqim Cani pohoi se “situata ekonomike e vendit ėshtė e rėndė”, por tha se qeveria ėshtė e vendosur tė bėjė gjithēka qė Shqipėria tė ecė e sigurt drejt Europės. Cani deklaroi se situata e financave publike ka sot mangėt 40 miliardė lekė dhe tė ardhurat e buxhetit 2013 janė mė tė ulta se tre vjet mė parė. “Ka rėnie drastike prej 23% nė raport me GDP. Tė ardhurat nga Tatimet dhe Doganat janė nė rėnie 16.2% dhe njė deficit buxhetor prej 130%”, tha Cani.

Ministri i Financave theksoi se tė ardhurat sivjet janė shumė tė ulta, shpenzimet buxhetore nė 8 muaj u rritėn mė shumė se plani dhe detyrimet e papaguara krijuan njė borxh shumė tė lartė. "Sot borxhi publik arrin 68% dhe borxhi ndaj biznesit llogaritet nė 4% tė GDP, pra arrin nė 72%”, tha ai.

Cani premtoi shlyerje tė pagesave tė vonuara, qė do tė kryhen pa cėnuar tregun e brendshėm financiar, duke kėrkuar ndihmėn e FMN, BB dhe bankave tė tjera. “Do tė shlyejmė fillimisht bizneset qė kanė kredi nė banka, me qėllim qė tė lehtėsohet shlyerja e kredive nė to, pasi niveli i kredive tė kėqija bankare arrin nė 25%”, tha ministri i Financave, Shkelqim Cani.

Ai shprehu bundjen se sė bashku, qeveri-biznes, nė njė raport tė ndershėm dhe duke patur mbėshtetjen e institucioneve ndėrkombėtare do tė kapėrcehet kjo situatė nė njė afat kohor afatmesėm”. Cani u shpreh optimist se ekonomia do t’i rikthehet ritmeve normale tė zhvillimit tė saj. “Jemi nė konsulta me partnerėt ndėrkombėtarė pėr tė gjetur masat qė i duhen ekonomisė pėr ndreqje”, tha ai.

Ministri i Zhvillimit Ekonomik,Tregtisė dhe Sipėrmarrjes, Arben Ahmetaj e konsideroi sot krizėn ekonomike ku gjendet vendi si “krizė e keqqeverisjes”. “Nėse qeveria aktuale nuk bėn asgjė, ekonomia e vendit ndalon nė harkun kohor tė njė viti”, tha Ahmetaj, sipas tė cilit, modeli aktual ka dėshtuar, ekonomia shqiptare nuk mund tė rritet mė me borxhe, sepse e ka ezauruar kapacitetin vet tė borxheve. "Nga kėtu duhet tė fillojė pėrmirėsimi i situatės", tha ministri i Ekonomisė. Ai vuri nė dukje se tė ardhurat nė buxhetin e shtetit janė mė tė ulėtat, krahasuar me 1997.

“Problemet i gjetėm, por ky nuk ėshtė justifikim, kėto janė probleme tė qytetarit shqiptar dhe nė finale kjo qeveri e ka pėrgjegjėsi direkte ti komunikojė dhe ti zgjidhė ato”, tha Ahmetaj. "Ne akoma nuk jemi njė ekonomi qė ka aktivitet eksporti tė fuqishėm qė tė garantojnė zhvillim", tha Ahmetaj, sipas tė cilit, “rritja ekonomike ėshtė shumė afėr zero, ėshtė ndalur kjo ekonomi, nuk mund tė sigurojė punėsim”.

Ahmetaj kėrkoi fillimin e njė dialogu me biznesin, qė ”deri sot ka qenė monolog” dhe u shpreh i bindur se pas 2 viteve do tė rikthehet rritja ekonomike e qėndrueshme. "Jemi tė bindur qė nė krye tė 2 viteve, pasi tė kemi kaluar njė periudhė tė ngarkuar dhe tė pėrgjegjshme, ne do tė jemi nė gjendje tė rikthejmė rritjen ekonomike nė nivele 4 % e mė sipėr. Ne kemi njė paketė qė kthen besimin e sipėrmarrjes tek qeveria”, tha Ahmetaj.

Ministri i Transportit dhe Infrastrukturės, Edmond Haxhinasto prezantoi sot situatėn nė dy sektorėt, qė kanė marrė rreth 60% tė shpėnzimeve publike, por qė rezultojnė investime problematike, pasi ka nisje punimesh, shumica me kontrata tė pambyllura dhe njė borxh shumė tė lartė. "Janė 450 milionė usd fatura pėr mbylljen e kontratave dhe 140 milionė usd ėshtė fatura me sipėrmarrjen, ku vėrehen shumė probleme me mėnyrat e kontraktimit”, tha Haxhinasto.

Ministri u shpreh pėr probleme me cilėsinė e punimeve nė rrugė, pa sinjlistika dhe siguri rrugore, etj. “Do shikohet cilėsia e punimeve pėr pagesat ku fillimisht do tė shlyhen faturat e mėdha”, tha ministri, qė kritikoi shėrbimin ajror, qė ka “cmimet mė tė larta nė rajon dhe shėrbim tė ulėt”. Haxhinasto premtoi ndryshim tė planifkimit tė investimeve, duke i dhėnė pėrparėsi strategjive rajonale me investime, me impakt ekonomik-social, rritje punėsimi. Ai premtoi bashkėpunim me sipėrmarrjen private duke respektuar cdo detyrim reciprok dhe larg klientelizmit. Na ndiqni dhe nė Facebook dhe Twitter

HermesNews - ©2013