Analiza
02/07/2013 16:32:42
Huff.post pėr zgjedhjet nė Shqipėri
nga Fred Abrahams, Hufftingtonpost
HermesNews - Zgjedhjet nė Shqipėri meritojnė njė duartrokitje. Njė pjesė e madhe e popullit hodhi poshtė me zgjedhje tė qeta dhe demokrate kryeministrin autoritar Berisha, i cili ka dominuar jetėn politike shqiptare qė nga rėnia e komunizmit pėr 22 vjet rresht.
Gjithsesi vėzhguesit ndėrkombėtar, duke pėrfshirė edhe Bashkimin Europian qė po vlerėson kandidimin e Shqipėrisė, nuk duhet ta interpretojnė kėtė sukses si shenjė e njė ndryshimi struktural. Dinamikat pas zgjedhjeve dhe njė vėzhgim i afėrt i rezultatit tregojnė disa mangėsi shqetėsuese qė do tė kenė ndikimin e tyre nė Shqipėri nė vitet nė vijim. Duartrokitja duhet tė jetė e shkurtėr.
Sė pari, fitorja e Partisė Socialiste nuk i detyrohej programit tė partisė sė tyre apo liderit, por thjeshtė ishte njė votė kundėr Berishės. Shqipėtarėt refuzuan paternalizmin e tij tė vjetėr dhe korrupsionin tė cilin ai premtonte se do tė luftonte, por qė nė tė vėrtetė nuk bėri asgjė.
Sė dyti, votuesit nuk kaluan direkt tek krahi i kundėrt, sepse nė fakt PS mori vetėm njė vend mė shumė nė parlament se para katėr vitesh. Fituesi mė i madh ishte LSI qė kaloi nga 4 nė 16 vende nė parlament.
Njė kapercim i tillė ishte i pamendueshėm deri para disa muajsh. Kjo sepse partia e Metės ishte pjesė e qeverisė nė fuqi falė koalicionit me Berishėn. Personalisht Meta akuzohej pėr korrupsion pėr shkak tė njė videoje qė tregonte njė marrėveshje tė jashtėligjshme. Por autenticiteti i videos nuk u verifikua kurrė dhe madje ra nė harresė pėr shkak tė presionit politik.
Gjatė kėtyre zgjedhjeve, Meta bėri njė ndryshim aleance duke braktisur Berishėn pėr tė iu bashkuar PS-sė sė Ramės. Dhe mesa duket shqiptarėt u gėnjyen nga premtimet pėr punėsim dhe pagesa tė larta, duke lėnė mėnjanė korrupsionin pėr tė cilin akuzonin Metėn deri dje. Si demokratėt, ashtu edhe socialistėt thonė se partia e Metės ėshtė mjaft e organizuar dhe efikase.
Edi Rama, si fitues i zgjedhjeve do tė bėhet kryeministėr, por nuk duhet nėnvlerėsuar Meta. Sic bėri me Berishėn, ai do tė kėrkojė njė pėrqindje tė lartė nė administratė pėr mbėshtetėsit e tij dhe rrugė tė lirė nė marrėveshjet e biznesit.
Nga ana tjetėr Rama, pėr tė pėrballuar shpenzimet e larta tė fushatės ka kėrkuar ndihmėn e biznesmenėve, tė cilėt presin kthimin e favorit. Nė kėtė mėnyrė Shqipėria ka zgjedhur njė formė mė demokratike tė korrupsionit nė krahasim me atė tė Berishės qė kufizohej nė njė rreth familjar dhe shoqėror.
Aprovimi i kėtyre zgjedhjeve duhet parė me sy skeptik nga vėzhguesit e huaj. Blerja e votės ėshtė ende e vėshtirė tė identifikohet dhe tė bihet nė gjurmėt e votė blerėsve. Fakti qė nuk u vunė re dukshėm manipulime t ėpacipa ishte mė shumė pėr shkak tė fitores sė madhe tė kundėrshtarėve sesa pėr shkak tė pėrmirėsimit tė procesit.
Shqipėria duket mė e qėndrueshme dhe e denjė pėr BE, falė zgjedhjeve tė qeta dhe transferimit paqėsor tė pushtetit. Berisha bėri edhe njė gjest tė papritur duke dhėnė dorėheqjen si kreu i Partise Demokratike, edhe pse ai do tė jetė pjesė e parlamentit tė ri. Stabiliteti ėshtė iluzor, ai bazohet mė shumė nė formulime shqiptarėsh sesa nė istitucione. Nuk ėshtė se sistemi punoi mė mirė, ai thjesht nuk u vu nėn testim.
Edi Rama, njė artist dhe ish kryebashkiaku i Tiranės, nuk ėshtė Sali Berisha - ai do tė shmangė pėrēarjet, qasjet me nė bazė klanet qė karakterizonin paraardhėsin e tij. Por ai i detyrohet njė kile mish Metės dhe atyre qė financuan fushatėn. Aftėsia e tij pėr tė nxitur njė sistem funksional tė drejtėsisė, media tė pavarura dhe polici apolitike do tė kufizohet.
Nė Shqipėri, nuk bėhet fjale pėr njė mungesė tė frymės demokratike ose njohuri qė pengojne ndėrtimin e institucioneve tė pavarura. Ėshtė mungesa e fuqive mbizotėruese ekonomike dhe tė interesit pengesa qe ata tė jenė me tė vėrtetė tė pavarur. Dhe kjo, pavarėsisht largimit tė Berishės, nuk e ka ndryshuar rrėnjėsisht.