Botė
18/06/2013 20:18:24
NASA zbulon njė planet me 7.5 mld milje distancė nga ylli i tij
Kėrkimet shkencore tė Nasa-s amerikane sapo kanė sjellė nė dritė mundėsinė e njė planeti tė ri me ndihmėn e teleskopit tė famshėm Hubble
NASA- Kėrkimet shkencore tė Nasa-s amerikane sapo kanė sjellė nė dritė mundėsinė e njė planeti tė ri me ndihmėn e teleskopit tė famshėm Hubble. Njė planet i ri i cili gjendet nė njė distancė rekorde nga ylli i tij.
Bėhet fjalė pėr 7 miliard milje distancė ose, thėnė ndryshe, 12 miliard kilometra.
Planeti nė fjalė ėshtė pjesė e pleiadės Idra ose Gjarpri i Detit. Gjer mė sot janė zbuluar rreth 900 planete, pėrtej sistemit diellor, por asnjėri nga kėta nuk ka njė distancė kaq tė afėrt me diellin e tyre.
Shkencėtarėt nuk janė ende tė sigurtė pėr ekzistencėn e planetit, ėshtė njė supozim qė lind nga fakti se kane rėnė nė gjurmėt e njė boshllėku protoplanetar me njė diametėr prej 41 miliard milje dhe qė pėrmban pluhura dhe gaz. Ky boshllėk vjen si rrjedhojė e pranisė sė njė planeti, i cili duke kaluar nė qiell mbledh pjesėrisht materialet duke i shtyrė tutje.
Nėse arrihet tė vėrtetohet ekzistenca e kėtij planeti, do tė revolucionoheshin tė gjitha teoritė aktuale mbi formimin e planetėve.
TW Hydrae, sipas llogaritjeve, ėshtė formuar rreth 8 milion vite mė parė me njė masė sa 55% e Diellit tonė. Por kėta tė dhėna nuk pėrputhen me prezencėn e planetit sepse zakonisht njė planet kėrkon mė shumė kohė pėr tu formuar, pėr shembull Jupiterit i janė dashur mė shumė se 100 milion vjet pėr tu formuar.
Pra sipas teorive aktualisht ekzistuese kėtij planeti i duhej grumbulluar mė shumė material duke u rrotulluar pėr mė shumė kohė akoma rreth diskut.
Njė shpejgim alternativ mund tė jetė prezenca e njė zone me gravitet jo tė stabilizuar, brenda diskut, dhe si rrjedhim kjo mund tė ketė bėrė qė gazi dhe pluhurat tė pėsonin njė kolaps mbi vetveten duke pėrshpejtuar kėshtu kohėn e krijimit tė planetit. Pra nėse kjo vėrtetohet, tė gjitha teoritė e sotme rreth krijimit tė planeteve do tė binin poshtė.