Kulturė
10/05/2013 10:17:00
Njė kafe nė Prezė
Krijimi nga princėt Topias nė fillim tė shekullit tė XV-tė: sot njė oaz pėr turistėt
DURRĖS - Prej dy vjetėsh, Preza ėshtė kthyer nė njė pikė turistike mjaft tė vizituar. Vetėm shumė pranė rrugės kombėtare Vorė-Fushė-Krujė, komuna ka tashmė njė atraksion turistik, ku mbėrrihet shumė lehtė.
Rruga prej 3.2 km, njė investim prej 200 milion lekė i Qeverisė shqiptare, e ka afruar ndjeshėm fshatin me tė njėjtin emėr, me vizitorėt shqiptarė dhe tė huaj, tė cilėt vetėm brenda pak minutash ndodhen nė kalanė mesjetare.
"Nė Prezė ia vlen tė ngjitesh qoftė edhe pėr njė kafe-thotė Galip Dedej, pensionist nga Durrėsi, i cili e ka bėrė zakon tė vizitojė kalatė e vjetra qė ndodhen nė Shqipėrinė e mesme. Mė pėlqen Preza, pasi prej lartėsisė sė saj mund tė shohėsh nga njė krah Krujės dhe aeroportin e Rinasit, ndėrsa nė perėndim, bashkė me detin, kur moti ėshtė i kthjellėt, duket kepi i Rodonit", thotė detari pensionist.
Nė fakt, kėnaqėsinė e kafes qė do tė pimė nė Prezė fillojmė e ndjejmė qė kur shkėputemi nga rruga nacionale Vorė-Fushė-Krujė dhe ngjitemi drejt Kalasė mesjetare. Veprat e artit nė rrugėn qė gjarpėron, duke fituar kuotė nė ēdo metėr, janė tė shumta.
Ndalemi diku dhe shohim se si Dielli i pasdites ndriēon tė gjithė fushėn nga Tirana, deri nė Krujė, nė faqe tė malit tė Skėnderbeut. Nė tė dy krahėt e rrugės qė ēan pėrmes fushėn e Rinasit, ngrihen kapanonet e bizneseve tė ndryshme, tė cilat nga lart duken si makete tė njė planimetrie tė pamatė.
Rruga gjarpėron mes ullinjve tė egėr dhe shegėve me frute me ngjyrė tė kuqe gjak. Banesat nė anė tė rrugės dendėsohen sapo i afrohemi fshatit. Kemi mbėrritur nė Prezė, njė komunė me 6500 banorė. Nė qendėr tė komunės, disa pemė tė hershme ulliri i bėjnė hije sheshit tė shtruar rishtaz me asfhalt, i cili pėrfundon me godinėn katrore tė njė pusi mesjetar.
Nė shėnimin pėr turistėt lexojmė se, kalaja ėshtė ndėrtuar nga princėt Topias, zotėrues tė kėsaj treve, nė fillim tė shekullit tė 15-tė. Kur kalojmė dy dyert hijerėnda tė saj dhe ndeshemi me oborrin nė formė katėrkėndėshe, duket sikur kemi hyrė nė njė epokė tjetėr.
Qetėsia e oborrit prishet herė pas here nga kėmborėt e qingjave qė kullosin tė pashqetėsuar prej kėrkujt. Kulla e sahatit duket nė tė katėr anėt e horizontit dhe thonė se u ka shėrbyer shumė fshatrave tė zonės. E ngritur rreth viteve 1800-tė, ajo shquhet pėr pozicionin mjaft tė bukur, duke kontrolluar fushėn e Tiranės.
Vetė kalaja ėshtė ruajtur mirė dhe brenda saj tė bie nė sy njė godinė dykatėshe, e ndėrtuar kryesisht me shkallė druri dhe dritare tė vogla. Ēdo element brenda kalasė 500-vjeēare tė jep kėnaqėsi dhe duket se nuk jemi tė vetmit qė duam ta shijojmė atė.
Nė mbrėmje, nė portėn e kalasė shihen edhe mjaft vizitorė tė tė gjitha moshave, ndėrsa neonet nė rrugėn e re janė ndezur dhe ftojnė mysafirė tė tjerė.