Analiza
09/05/2013 11:33:58
Ku shiten eksportet shqiptare ?
Qė nga viti 1993 gjatė 20 viteve eksportet Made in Albania me Europėn kanė shėnuar rritje nė mėnyrė tė pėrvitshme duke arritur vjet nė totalin e rreth 202 miliardė lekė nga 11,4 miliardė lekė qė ishin nė vitin 1993
TIRANE - Europa mbetet kontinenti kryesor me tė cilin bizneset shqiptare zhvillojnė kėmbimet tregtare, sidomos eksportet "Made in Albania". Njė studim i kryer sė fundi nga Open Data Albania" pėrgjatė viteve 1993-2013 thekson se vjet eksportet me vendet europiane zunė 94.76%, ndėrsa 5.24% me kontinentet e tjera. Ndėr to kryesojnė eksportet shqiptare me Azinė me 3.62%, Afrika 0.78%, Amerika 0.58%, kontinenti i largėt i Australisė me 0.01%, etj.
Qė nga viti 1993 gjatė 20 viteve eksportet Made in Albania me Europėn kanė shėnuar rritje nė mėnyrė tė pėrvitshme duke arritur vjet nė totalin e rreth 202 miliardė lekė nga 11,4 miliardė lekė qė ishin nė vitin 1993 me produkte tė ndryshme.
Ndėr to kryeson grupi i produkteve ushqime, pije dhe duhan, ku eksportet shqiptare drejtohen kryesisht nė Austri, Bosnie Hercegovinė, Belgjikė, Bullgari, Zvicėr, Ceki, Qipro, Gjermani, Danimarkė, Spanjė, Francė, Britani e Madhe, Greqi, Kroaci, Hungari, Itali, Letoni, Mali i Zi, Maqedoni, Hollandė, Poloni, Rumani, Rusi, Sloveni, Slovaki, Turqi, Kosovė dhe Serbi.
Prodhimet e tjera shqiptare qė eksportohen janė minerale, lėndė djegėse, energji elektrike, produkte kimike, plastike, lėkurė dhe artikuj tė saj, prodhime druri, letre, tekstile, kėpucė, materiale ndėrtimi, metale, makineri, pajisje dhe pjesė kėmbimi.
Nė 3 vitet e fundit vėren studimi i Open Data Albania, janė rritur eksportet shqiptare tė materialeve tė ndėrtimit dhe metaleve nė Hungari dhe Armeni, ndėrsa makineritė, pajisjet e ndėrtimit dhe pjesė tė kėmbimit nė Norvegji dhe Portugali, si dy tregje krejt tė reja.
Afrika zė vendin e dytė pėr eksportet shqiptare pas Europės, ku rezulton se nė vitet 1993-2012 nga zero lekė, arritėn vjet nė 1,7 miliardė lekė. Rritja shėnohet nga eksportet e materialeve tė ndėrtimit dhe metaleve nė Egjypt dhe eksporteve tė makinerive, pajisjeve dhe pjesėve tė kėmbimit nė Afrikėn e Jugut.
Amerika paraqitet me ulje - ngritjet nė eksportet shqiptare. Ndėrsa nė vitin 1993 vlera e tyre kapi shumėn 522 milionė lekė, pėr tu rritur nė 1, 5 miliardė lekė nė vitin 1994, nė periudhėn 1994-2008 eksportet shqiptare ruajtėn thuajse tė njėjtėn situatė nė vlerėn 451 milionė lekė. Ndryshimi nė kėtė raport nisi mė pas dhe nė 2010 ato kapėn vlerėn 2,8 miliardė lekė.
Nė kėtė rritje ndikoi direkt rritja e eksporteve tė materialeve tė ndėrtimit dhe metaleve me Agjentinėn, si dhe me Kanadanė, ku Shqipėria nė 20 vjet ka rritur sasitė e eksporteve tė ushqimeve, pijeve, duhanit, minerale, lėndė djegėse, tekstile dhe kėpucė.
Por Shqipėria shėnon rritje tė kėmbimeve tregtare edhe me Azinė, ku vlera e mallrave tė eksportuar nė tregjet e saj shėnoi vlerėn mė tė lartė me 10,5 miliardė lekė nė vitin 2010. Vitet e fundit u rritėn eksportet e materialeve tė ndėrtimit dhe metaleve me Japoninė, Jordaninė, Indinė, Izraelin, Indonezinė, Emiratet e Bashkuara Arabe.
Nė vitin 1996 eksportet shqiptare shėnuan pik-un e vet edhe me kontinentin e largėt tė Australi Oqeanisė me vlerėn 36 milionė lekė. Nė vitin 2012 grupet e mallrave qė u eksportuan mė shumė drejt kontinentit tė largėt ishin materiale ndėrtimi dhe metale, makineri, pajisje dhe pjesė kėmbimi, si dhe ushqime, pije dhe duhan mė shumė nė vitet 2007-2009 si dhe tekstile dhe kėpucė nė vlera mė tė vogla.