Analiza
22/02/2013 09:38:21
Diskriminimi social-ekonomik i policisė sė burgjeve
nga Valentin Macaj
TIRANE - Kur lejohet me vite diskriminimin social-ekonomik nė njė shėrbim policor tė rėndėsisė jetike, do te thotė se ai miraton gjithēka ndodh nė zyrat e DPBurgjeve.
Eshtė pėr tė ardhur keq !
Shkelja ligjore nė lidhje me trajtimin ushqimor, kujtojmė VKM nr.231 dt.19/4/2006, policėt e burgjeve nuk marrin ēdo muaj 6600 lekė tė rinj (sipas normės ushqimore tė vitit 1975), deri mė sot asnjė pėrgjigje dhe asnjė ndėshkim tė pėrgjegjėsve para ketij fakti.
Borxhi i shtetit ndaj policit tė burgjeve, vetėm pėr trajtimin ushqimor, arrin nė dy paga mujore nė vit.
Mungesa e transportit pėr punonjėsit e burgjeve ka sjellė pasojė nė
mbarėvajtjen e punės nė institucione dhe nė disa raste policėt kanė humbur jetėn nė rrugėt e kryqėzimet e Shqipėrisė, (raste qė i kemi denoncuar nė media).
Por ēfarė pėrfitojnė fėmijėt e policėve tė aksidentuar ?! Thjesht pension familjar. Askush nuk pyet pėr policin e burgjeve nėse vdes rrugėve nga mungesa e transportit.
Rasti me flagrant, ai i familjes sė policit tė ndjerė Trota nė Kukės, ku fėmijėt e tij pėrfitojnė pension jetimi dhe jo si fėmijė tė njė polici tė aksidentuar pėr shkak tė detyrės.
Cdo ditė shohim dhjetėra policė me stema tė burgjeve, tė cilėt bėjnė autostop pėr t'u kthyer nė familje apo pėr tė shkuar nė vėndshėrbim. Dy-tre burgje qė kishin mjete transporti pėr punonjėsit, ka kohė qė i kanė mbyllur nė parking pėr shkak tė mungesės sė logjistikės, por dhe kur kanė funksionuar, policėt kanė paguar biletėn, karburantin ose shėrbimin qė i bėhet mjetit.
Sindikata ka kėrkuar qysh prej 5 vitesh pagesėn e bonusit tė transportit sipas tarifės lek/km, ndėrsa drejtuesit e burgjeve thjesht kanė arkivuar kėrkesat tona.
Trumbetimi me tė madhe i rritjeve periodike tė pagave pėr policinė e burgjeve, ka rezultuar si regres pėr xhepat e tyre, pasi ka patur ulje tė saj si page reale.
Vendimi i Qeverisė nr.1061 i Korrikut 2010 hoqi pagesėn e vjetėrsisė sė punės dhe me sistemin e gradave cungoi pagėn mujore e rriti detyrimin e
taksės mbi pagė pėr ēdo punonjės policie.
Heqja e vjetėrsisė sė punės do tė thotė 10-15% mė pak nė pagėn mujore.
Paga e 13-tė pėr policinė e burgjeve ėshtė njė ėndėrr nė sirtar, pasi mungon kontrata kolektive.
Sindikata protestoi pėr ndryshimin e kėtij vendimi duke paraqitur argumenta bindės, por edhe kėsaj radhė qeveria e kaloi nė indiferencė ankesėn ligjore.
Dėshtimi 5 vjeēar nė paisjen me uniforma verore e dimėrore, detyron policėt e burgjeve tė zbarkojnė nė tregjet e gabit ku blejnė kėmisha, xhaketa, kėpucė, ndėrsa gradat i blejnė nė njė dyqan tjetėr.
Deri mė tani shteti nuk ka ndėshkuar pėrgjegjesin e dėshtimeve tė njėpasnjėshme tė tenderave pėr uniforma e paisje nė policinė e burgjeve.
I vetmi ndėshkim ka ndodhur me largimin nga detyra tė njė specialisti tė policisė burgjeve, i cili nuk pranoi tė jetė pjesė e korrupsionit nė pranim materialesh jashtė standarti.
Qeveria ndėrhyri pėr rikthimin nė punė tė kėtij oficeri, e ndėrsa drejtuesi i burgjeve bėn bllokadėn kundėr saj.
Kushtet e punės nė regjimet e jashtme dhe sektorėt e brėndshėm janė diskriminuese pėr punonjėsin e policisė sv burgjeve. Mungesa e fondeve ka detyruar vetė policėt qė tė blejnė mjete ngrohėse si mėnyrė mbijetese nė temperaturat e dimrit .
Paradoksi nė kėtė rast ndodh kur tė dėnuarit ngrohen me sisteme kaldajash, ndėrsa punonjėsit e shtetit kėrcasin dhėmbėt nė vendroje prej tė ftohtit.
Kushtet higjeno-sanitare nė godinat e policisė lėnė shumė pėr tė dėshiruar, mungojnė garderobat, dushet, kutitė e ndihmės sė shpejtė deri dhe sapunė pėr tė larė duart. Asnjė punonjėsi tė transferuar, apo qė banon larg vendit tė punės, nuk i sigurohen kushtet hoteliere dhe ushqimi nė institucion.
Kontrollet mjekėsore periodike pėr policinė e burgjeve, tė parashikuara nė ligjin Pėr sigurinė dhe shėndetin nė pune, nuk aplikohen edhe pse nė ēdo burg ka njė sektor shėndetėsor qė ofron shėrbim pėr tė burgosur e paraburgosur. Nga verifikimet e sindikatės, rezulton qė njė pjesė e konsiderueshme e policėve vuan nga sėmundje turbekulare, respiratore dhe neurologjike.
Marredhėniet e punės nė Policinė e Burgjeve janė njė histori dėshtimi pėr shkak tė paaftėsisė dhe keqdashjes nė zbatimin e ligjit tė saj nr.10032, Kodit tė Punės nė RSH si dhe gjithe akteve ligjore e nenligjore nė zbatim.
Kontratat e punės bazohen pjesėrisht nė ligj dhe nuk pėrmbushin kushtet e punės sė punonjėsve si nė vend shėrbim, ashtu dhe nė regjimet e brendėshme.
Ato thjesht janė njė shkresė zyrtare qė kanė kushte detyruese pėr punonjėsin, pa asnjė detyrim tė pėrcaktuar pėr punėdhėnėsin.
Ndėrkohė qė sindikata kėrkon nėnshkrimin e kontratės kolektive tė punės me Policinė e Burgjeve, parashikuar kjo nė ligjin e saj dhe urdhėrin e Ministrit tė drejtesise nr.3125 dt.4/9/2009,neni 20, drejtuesi i burgjeve e bllokon kėtė proēes nė mėnyrė tė paligjshme duke krijuar njė precedent nė rajon e mė gjerė.
Mungesa e kontraktimit kolektiv ka sjellė tkurrjen e tė drejtave sociale nė kėtė shėrbim policor, si rrjedhojė rekrutimi, motivimi nė gradė e funksion, shpėrblimet, ditėt e gadishmerisė, trajtimi ushqimor e transporti, veshmbathja, kushtet e punės, transferimet, largimet nga puna pėr motive partiake janė aktualitet i dhimbshėm nė Policinė e Burgjeve.
Shembuj tė shumtė tregojnė largimin e ekspertėve tė policisė sė burgjeve dhe zevėndėsimin e tyre me analfabetė, agronomė, gjeologė e mesues qė nuk kanė asnjė lidhje me shėrbimin policor.
Policė politik pa asnjė eksperiencė pune, tani drejtojnė disa sektorė sigurie nėpėr burgje dhe janė shndėrruar nė trafikantė vendesh pune nė grupe shoqėrimi, grupe sigurie dhe lėvizin policėt e ndershėm pėr ti hapur rrugėn korrupsionit e futjes sė sendeve tė ndaluara nė burg.
Rastet e kapjes sė celularėve, lėndėve narkotike, armėve tė ftohta, pijeve alkolike, sendeve tė tjera tė ndaluara, do tė thotė se ky shėrbim policor po lėngon nėn menaxhimin e tė paaftėve dhe korrupsionit politik qe ka sunduar tashmė te gjithe sektorin ne fjale.
Aktualisht drejtuesi i burgjeve po pėrndjek sindikatėn, duke tentuar minatorizimin e kėtij shėrbimi policor me qėllim diskriminimin total tė policisė sė burgjeve.
Institucionet shtetėrore e ato tė BE kanė insistuar dhe insistojnė qė situata e dialogut social tė pėrmiresohet nė Policinė e Burgjeve, por ky zyrtar me tipare moniste, duke patur suport politik, e ka ndarė mendjen qė Karta Sociale Europiane dhe Konventat e ILO-s tė mos gjejnė terren nė kėtė shėrbim.
Sindikatės i lind e drejta qė me ēdo mėnyrė tė ligjshme tė protesojė e denoncojė situatėn dhe ti kėrkojė qeverisė zbatimin e ligjit dhe detyrimeve qė rrjedhin nga standartet e kushteve tė antarėsimit nė BE.
Bunkerizimi i burgjeve dhe politizimi i tė drejtave sociale nė policinė e burgjeve do tė thotė vazhdim tė diskriminimit nė pagė, shpėrblim, uniforma, trajtim ushqimor e transport dhe mungesė tė kontratės kolektive tė punės.
Qeveria po hesht tani e 5 vite me radhė, ndaj duhet ngritur zėri nga Sindikata jonė nė sajė tė medias sė lirė. Kjo nuk do mungojė !!!
* Autori ėshtė Kryetar i Sindikatės sė Shėrbimeve Policore tė Shqipėrisė