03/11/2014 18:57:24

Nano, ditët e gazetarisë shqiptare

Intervistë e analistit dhe publicistit Mustafa Nano

TORINO - Këto ditë në Torino ka qënë për një vizitë private analisti i njohur politik, Mustafa Nano. Opinionist, gazetar dhe drejtues emisionesh te suksesshme televizive, së fundmi ai ka publikuar edhe dy libra të cilët kanë ngjallur shume debate në Shqipëri dhe jashtë saj: "Unë jamë geg" si dhe libri i fundit "Pax Albania". Njohës shumë i mire i realitetit shqiptar, vrojtues i vëmendshëm i kontradiktave të thella që karakterizojnë shoqërine e sotme shqiptare, ai sjell në këtë intervistë eskluzive për Edicionin Shqip Torino nje panorame plot drit-hije te realitetit social, politk dhe fetar te vendit te vogel ballkanik.

Shumë herë keni zgjedhur Torinon si pikë referimi për udhëtimet tuaja në Itali. Cfare ju lidh me këtë qytet ? Historia, kultura, sporti, miqte ?

Në të vërtetë, në Torino vij shpesh, ngaqë aty gjithmonë është dikush që më pret. Është një miku im i vjetër i lidhur me Shqipërinë, ngaqë është Konsulli i nderit i kësaj të fundit. Është fjala për Giovanni Firera-n. Nuk kanë të numëruar gjërat e mira që ai ka bërë në të mirë të Shqipërisë. Tani, ka më shumë se një vit që nuk është konsull, por ai vijon po njësoj të informohet mbi Shqipërinë, të mbajë kontakte me shqiptarë, e të vijë në Tiranë më shpesh se sa unë shkoj në Torino. Ndonjëherë më duket se ai është konsull i përjetshëm nderi i Shqipërisë.
Të kuptohemi, unë do të vija në Torino edhe nëse Gianni do të ish diku tjetër (Torino më pëlqen), por fakti që Gianni është aty ma bën Torinon më ndjellëse.

Përkufizoheni shpesh si një ateist i bindur: mendon se qënia i tillë ju ndihmon të keni një vështrim më të kthjellët rreth feve të ndryshme apo është pengesë në leximin qartë të dinamikave brenda komuniteteve fetare në Shqipëri.

Jo, përkundrazi, mendoj se një afetar mund t’i shohë fetë me një asnjanësi që s’mund ta ketë një besimtar. Pastaj, në librin tim ‘Pax Albanica’ unë jap shumë pak konsiderata për fenë apo për fetë. Jam i fokusuar mbi të gjitha në marrëdhëniet mes feve në Shqipëri.

Autoritetet fetare në Shqipërijanë të kujdesshme dhe të përkushtuara në çeshtjet e lidhura me ekulibret dhe me tolerancën fetare ne Shqipëri e gjitha kjo edhe me e dukshme dhe e amplifikuar në gjithë botën falë vizitës së Papa Françeskut në Tiranë. Në shumicën e tij, publiku shqiptar është akoma pak i përfshirë në ndjenja të thella fetare. Por ajo që mund të jetë interesante për t 'u kuptuar është ajo çka ndodh mes besimtarëve praktikantë të secilit besim fetar. Si janë gjërat realisht ?

Nuk ka studime e analiza të sakta lidhur me këtë argument, por nuk duket se ka ndryshuar ndonjë gjë e madhe. Shqiptarët vijojnë të jenë, ashtu si thoni ju, “pochi coinvolti in sentimenti religiosi”(pak të përfshire në ndjenja fetare- shënim i redaksisë). Kohët e fundit, shtë krijuar ideja se diçka po zien në Shqipëri, se shumë klerikë po bëhen protagonistë, se shumë besimtarë janë shndërruar në fanatikë, e se mes feve nuk ka më një “pax”, por nuk është e vërtetë. Ky është një perceptim që krijohet prej zhurmës që bëjnë qarqet e individët radikalë. Këta të fundit janë pak, por gjestet e deklaratat i kanë spektakolare e të bujshme, e prandaj japin idenë se klima ndërreligjioze është ashpërsuar. Në fakt, kështu ndodh rëndom. Janë një grusht njerëzish radikalë e fanatikë që krijojnë imazhin e komunitetit, të cilit ata i përkasin.

Keni informacione nga përjetimi i përditshëm i besimtarëve të besimeve të ndryshme në Shqipëri ? Toleranca fetare bën pjesë vërtet ne ADN e besimtarit praktikant shqiptar ?

Po, absolutisht po. Toleranca mes besimtarëve të feve të ndryshme në Shqipëri është një gjë e dukshme edhe nga syri më pak i stërvitur. Dhe unë besoj se do të jetë gjithnjë kështu. Ne kemi tashmë një traditë të tolerancës. Dhe kjo traditë nuk është disa vjeçare, apo disa dhjetravjeçare. Jo, kjo është një traditë e gjatë, shumë e gjatë, otomane e paraotomane. Dhe të gjithë e dimë se tradita di t’i japë formë së tashmes.

Gazetaria e sotme në Shqipëri i përgjigjet në ndonjë farë mënyre problemeve reale të vendit ? Po sfidave të rëndesishme të kohës kur jetojme? Cili është misioni dhe cili roli që i përket të luajë një gazetari shqiptar sot ?

Gazetaria është duke jetuar ditë të këqija. Presioni i padronëve të medias është i madh. Ne kemi sot financues të gazetave e televizioneve, të cilët nuk e maskojnë fare faktin që janë ata që e bëjnë politikën editoriale, që bëjnë kryeredaktorin, që përcaktojnë se cili lajm do të dalë në krye e cili lajm nuk do të transmetohet, e kështu me radhë. Shtojmë këtu dhe faktin tjetër që këta padronë janë bythë e brekë me politikën, dhe merret fare lehtë me mend se ç’gazetari është duke u bërë.

Nëse do veçonit ndonje nga karakteristikat që më së shumti u mungon gazetarëve ne Shqipëri sot ?

Një është “karakteristika” bazë: nuk merren me shqetësimet reale të vendit, të shoqërisë, të kombit.

Një shqiptar sot nga çdo cep i botës informohet, ndjek dhe merr pjesë në debatin politik, social dhe kulturor të vendlindjes, e gjitha kjo e ndihmuar kryesisht nga teknologjitë e reja dixhitale. Kjo lloj influence perceptohet nga publiku dhe sidomos nga ata që më së shumti kanë të bëjnë me opinionin publik ?

Kjo është një gjë që e shohin të gjithë. Gazetaria online në gjuhën shqipe ndiqet më së shumti prej shqiptarëve që banojnë “overseas”. Përveç kësaj, paketat e transmetimit digital kanë bërë të mundur që kanalet televizive shqiptare të shihen në çdo qose të planetit. Mirëpo kjo pjesëmarrje e shqiptarëve të diasporës në jetën politike të vendit nuk vjen veç prej mundëisve të krijuara. Është dhe një pasion i tyre për t’u marrë me punët e Shqipërisë që e bën të mundur këtë pjesëmarrje. Ky pasion atdhetar, për arsye të kuptueshme, është ku e ku më i madh se sa pasioni që gjendet mes nesh që jemi në Shqipëri.

I paduruar për të qënë opozitar i shumicës së re parlamentare , por PD mbas Berishës duket se akoma nuk ju ka bindur për të drejtuar penën kunder shumicës aktuale. Në ç' pikë jemi në këtë drejtim ?

Gjatë këtij viti të fundit jam marrë pak me gazetari. Siç mund ta keni vënë re, shkrimet e mija kanë qenë shumë të pakta. Dhe ndërhyrjet e mija publike kanë qenë të rralla. Për muaj të tërë kam qenë në pritje për të parë se ç’gjeste e sinjale do të jepte maxhoranca e re, e për më shumë se gjashtë muajt e fundit jam marrë me librin ‘Pax Albanica”. Por kur ishte puna për të reaguar kundër vendimit të kryeministrit për të pranuar asgjësimin e armëve kimike në Shqipëri, isha ndër të parët që e ngrita zërin. Ishim një grusht njerëzish që sensibilizuam opinionin. Dhe protesta e madhe erdhi pas, dhe si pasojë e, kësaj iniciative të këtij grushti njerëzish të shoqërisë civile. Mua më vjen mirë që isha një prej tyre. Ndërsa gjëra të tjera të rënda të kryera prej kësaj maxhorance nuk kam vënë re.

Cilat janë sipas jush betejat e mëdha të shoqërisë civile shqiptare akoma për t'u kryer ?

Kjo klasë politike që ne kemi, në rrethanat e mungesës së presionit mbi të, s’e ka për gjë të bëhet zullumqare. E ka provuar këtë në shumë raste. E prandaj, detyra jonë e madhe është të jemi syçelët. Unë besoj se ka ikur koha e kryeministrave që vrasin njerëz në bulevard me preteksin se “kanë prekur murin apo gardhin” (tani gardhi ëhstë hequr edhe fizikisht), por kjo s’do të thotë se pas kësaj vetvetiu “ditë të bardha na presin”. Jo, ne jemi një vend i vështirë. Historia jonë është gjithashtu një histori e vështirë, e do të ishte naive që një popull me një histori si kjo që ne njohim të shkëlqente në ditët e sotme, apo në botën e sotme.

Nëse duhet të jemi optimist për të ardhmen e Shqipërisë, keni ndonje mendim nga ç'drejtim duhet të vështrojmë ?

Ky komb do të dalë në dritë veç prej “dritës”, dmth arsimit, emancipimit, gjeneratave të reja. Unë do të doja një maxhorancë që të investonte në këtë drejtim. Mirëpo, maxhoranccat e pushtetet janë “inteligjente e praktike”. Ato bëjnë investime që japin frute të menjëhershme në terma elektoralë, e prandaj nuk e çojnë në mendje të investojnë për arsimin. Në këtë rrethana, një shpresë mbetet dhe diaspora ende e pasionuar pas punëve të kombit. Duhet ta dimë ta shfrytëzojmë këtë pasion, që nuk do të jetë gjithnjë i tillë.

* Marrë nga siti zytar i Bashkisë së Torinos

HermesNews - ©2014

Dërgo me email | Stampo artikullin