07/03/2014 16:08:35

Rregullat e reja për lejet minerare

Intervistë me ministrin e energjisë dhe industrisë Damian Gjiknuri

Ministër, keni urdhëruar një kontroll përsa i përket lejeve minerare dhe subjekteve që ushtrojnë aktivitetet minerar. Çfarë ka rezultuar nga ky audit dhe çfarë masash janë marrë ?

Ministri Gjiknuri: Në fakt, siç është bërë publike, auditimi i të gjithë kontratave apo lejeve minerare ka kohë që ka filluar. Ka filluar me zona të caktuara si dhe në tërësi për të gjitha llojet e lejeve minerare. Aktualisht, kemi nisur procedurat e revokimit për 121 leje të cilave i shtohen dhe mbi 20 procedura të tjera revokimi që janë marrë më parë qoftë në Bulqizë, qoftë në vende të tjera për shkelje të rregullave teknike në punë. Ky është një proces në vazhdim. Qëllimi është shumë i thjeshtë, ato subjekte të cilat nuk kanë paguar detyrimet ndaj shtetit apo janë leje që nuk po funksionojnë më, apo funksionojnë pjesërisht dhe nuk paguajnë asnjë lloj detyrimi, nuk ka pse të jenë më leje aktive minerare. Nëse shteti ka interes, dhe realisht ne kemi interes, këto leje duhet të hidhen për konkurim në këtë vit apo në vitet e tjera më tej. Pra, ky është qëllimi i vërtetë, që të mos mbajmë më leje jo aktive, të cilat nuk japin më asnjë kontribut dhe nuk respektojnë më asnjë standard minerar, siç përcaktohet nga ligji minerar. Procesi do të vazhdojë edhe më zonën e bitumit, me minierat e bakrit. Procesi i monitorimit nuk do të përfundojë asnjëherë, pasi është shumë e rëndësishme që subjektet të respektojnë kërkesat që u janë përcaktuar nga ligji.

Çfarë detyrimesh financiare nuk kanë paguar. Cilat janë pikat ku është shkelur kontrata ?

Ministri Gjiknuri: Ka detyrime përsa i përket garancive për mjedisin, për rehabilitimin, detyrime financiare për rentën, detyrime të tjera financiare që janë përcaktuar në lejen minerare. Megjithë paralajmërimet e vazhdueshme që ka bërë Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore dhe Ministria për subjektet që ato t’i shlyejnë këto detyrime, ato subjekte të cilat nuk kanë denjuar t’i përgjigjen kësaj thirrje, nuk e meritojnë ta kenë më këtë leje minerare.

A keni një faturë financiare të të gjithë kësaj ?

Ministri Gjiknuri: Ka qenë një dëm mbi 2 milion dollarë. Një pjesë e detyrimeve janë paguar dhe pikërisht, prandaj shërbeu kjo periudhë njoftimi. Pjesa tjetër, që nuk kanë paguar detyrimet shkon në një vlerë tek rreth 1 milion dollarë, të cilat subjektet i detyroheshin shtetit shqiptar.

Pra, janë këto subjekte të cilave u është revokuar leja minerare ?

Ministri Gjiknuri: Është ky grup që po e bëjmë publike sot dhe procesi do të vazhdojë edhe me lejet e tjera minerare. Është një proces në vazhdim i cili patjetër merr kohën e tij, pasi kërkon burime njerëzore, kërkon kohë, kërkon saktësi edhe në shikimin e të gjitha dosjeve në mënyrë që shteti të jetë i mbrojtur ligjërisht për çdo lloj mase revokuese që merr.

Ndërkohë, keni deklaruar që ka pasur shkelje edhe përsa i përket lejeve koncesionare të hidrocentraleve. A do të ketë një audit për këtë. Si do të realizohet ?

Ministri Gjiknuri: Është një proces kontrolli që ka nisur që në fillim, që kur morëm detyrën si qeveri dhe që kur jam ulur në këtë karrige si Ministër i Energjisë dhe Industrisë. Kam urdhëruar rishikimin e të gjithë kontratave, për të kontrolluar gjendjen e tyre. Kemi bërë anulimet e para të atyre kontratave, të cilat janë akorduar në atë periudhën që quhej periudha e tranzicionit qeveritar, mbas humbjes së PD-së në zgjedhje. Kemi vazhduar me auditimin e kontratave të tjera dhe konstatojmë që një pjesë e mirë e tyre janë thjesht në letër, duke krijuar një treg të zi i cili nuk ka perspektivë, pasi këto kontrata kanë tejkaluar çdo lloj afati kontraktor dhe nuk ka blerës. Kështu që, realisht ato kthehen në një pengesë për zhvillimin e mëtejshëm të këtij sektori, të paktën për këto kontrata të dhëna. Nuk mund të ketë ndonjë investitor i cili do të ishte i gatshëm të hidhte paratë, qoftë edhe i huaj, për t’i blerë këto licenca të cilave ju ka kaluar koha. Do të ishte më normale për shtetin që këto licenca t’i revokonte dhe t’i hidhte në një garë të hapur për të gjithë operatorët e interesuar. Këtë jemi duke bërë, jemi në fazën e parë ku shumë shpejt do të bëjmë publike anulimin e këtyre lejeve që janë thjesht në letër. Do të vazhdojmë pastaj me auditimin, i cili është një proces në vazhdim, duke analizuar të dhënat që vijnë nga ky proces dhe kontrolli i gjendjes se si janë zbatuar në terren.

Çfarë do të bëhet në rastin kur zbatimi ka tejkaluar afatet kohore. Ka shkelur afatet kohore? Ka filluar zbatimi i projektit apo ka ngelur…

Ministri Gjiknuri: Kontratat parashikojnë edhe penalitetet e caktuara. Këto penalitete janë edhe me vlera financiare të cilat do duhet të paguhen në kohë dhe të mos vazhdojnë të akumulohen nga subjektet koncesionare, të cilët kanë filluar investimin por kanë ngecur. Ne kuptohet, kemi pasur dëshirën që t’i japim mundësi që këto subjekte të vazhdojnë punën, pasi mund të kenë pasur edhe vështirësi në financim, por kjo gjë nuk mund të vazhdojë në një afat pa limit. Patjetër, vet kontrata koncesionare parashikon edhe penalitete deri në anulimin e këtyre kontratave. Ne jemi shumë të kujdesshëm dhe të matur që çdo veprim duhet ta kryejmë në përputhje me ligjin dhe kontratat koncesionare, në mënyrë që të minimizojnë çdo lloj dëmi potencial ndaj veprimeve që do të kryejë administrata shtetërore.

Pra, ju do t’i anuloni nëse ato kanë shkelur kontratat dhe kanë shkelur afatet ?

Ministri Gjiknuri: Ligji i koncesionit është i qartë. Kontratat të cilat shkelin afatet thelbësore apo termat thelbësorë patjetër do të gjejnë fundin e një anulimi.

A keni një numër të këtyre kontratave paraprakisht apo do të presim deri kur do të kryhet auditimi ?

Ministri Gjiknuri: Është një proces në vazhdim, nuk është një proces i thjeshtë. Nganjëherë, njerëzit me të drejtë duan me padurim ta mësojnë këtë, por është një proces që kërkon kohë. Janë me mijëra dokumente, pasi ka korrespondencë mes autoritetit kontraktor dhe subjekteve. Ka edhe probleme mjedisore që duhet parë. Në disa projekte HEC-esh ka pasur edhe përplasje me komunitetin, pra ky është një proces që po shikohet në tërësi. Pjesë – pjesë, gjetjet e këtij procesi do t’i bëhen të ditura publikut dhe qeveria është e vendosur që edhe investimi privat të nxitet. Pa diskutim që asnjë nuk do të vërë në dyshim këtë, por nga ana tjetër të krijohen edhe kushtet për garë të ndershme, transparencë, por mbi të gjitha me reformat e tjera të thella në tregun e energjisë, të krijohet dhe shëndoshja financiare e sistemit energjetik, në mënyrë që të financojë dhe të tregojë interes për investitorët privatë në këtë fushë. Ndryshe, do të ndodhë siç ka ndodhur deri më sot, që ka qenë një treg premtimesh e letrash dhe shumë pak është bërë konkretisht. * Intervista dhënë për Top Chanel

HermesNews - ©2014

Dërgo me email | Stampo artikullin