16/12/2013 10:17:50

Një burim i ri për rritjen ekonomike

Nga Alfred Peza

HermesNews - Pas 11 shtatorit 2001, Presidenti i SHBA Xhorxh Bush i telefonoi Alan Greenspan, shefit të Rezervave Federale, për ti kërkuar një këshillë që duhet ti jepte amerikanëve dhe botës, mbi rrënojat e kullave binjake, nga aty ku pak orë më parë kish qenë Qendra Botërore e Tregëtisë. “Nëse do isha në vendin Tuaj, do ti jepja tri këshilla”,- iu përgjigj magjistari i financave. “Ato janë: Konsumoni. Konsumoni. Konsumoni”.

Ishte ky optimizëm i përcjellë nga lidershipi më i lartë politik, strategët e komunikimit publik dhe mediat; elasticiteti i ekonomisë më të madhe të botës dhe “dora e padukshme” e Adam Smithit, ato që më së shumti çuan në ringritjen e shpejtë të ekonomisë amerikane dhe globale, pas asaj që konsiderohet si sulmi më i madh terrorist në historinë e njerëzimit.

Ky detaj mu kujtua, ndërsa po diskutonim të hënën e kaluar, në Grupin Parlamentar të PS në prani edhe të Kryeministrit Edi Rama, rreth projekt - buxhetit të shtetit për vitin 2014. Kjo më bëri që ti rikthehesha librit të famshëm “Epoka e trazirave” të Greenspan, ku ai shkruan se “është efekti psikologjik që i shpie njerëzit në gjendjen e panikut dhe të rënies ekonomike.”

Qeveria krahas diskutimit teknik dhe detajimeve përfundimtare të Buxhetit të ri të shtetit, zbaton strategji të komunikimit publik, për t'i bërë qytetarët, të vetëdijshëm për vendimet që po meren, efektet që ato do sjellin mbi ekonominë e vendit në përgjithësi dhe mbi familjet e bizneset e tyre në veçanti.

Kur qytetarët qartësohen për situatën ekonomike dhe financiare të vendit dhe për prespektivën e saj gjatë vitit të ardhshëm e në vazhdim, ata arrijnë që të projektojnë shumë më qartë, pritshmëritë dhe prespektivën e tyre.

Teoricienët e ekonomisë shprehen se “rëniet ekonomike janë si uraganet, ato shkojnë nga niveli i zakonshëm deri në nivelin më të lartë. Rëniet e zakonshme janë pjesë e ciklit ekonomik: ato ndodhin kur stoqet e rezervave të biznesit janë më të mëdha se kërkesa dhe kompanitë shkurtojnë përnjëherësh prodhimin deri në shitjen e rezervave të tepërta. Kriza e kategorisë 5 ndodh kur bie në kolaps vetë kërkesa, kur konsumatorët ndërpresin shpenzimet dhe bizneset ndalojnë investimet”.

Rreziku më i madh që i kanoset sot ekonomisë shqiptare, është ndalimi i investimeve, nga bllokimi i zinxhirit të pagesave nga ana e biznesit. Kjo për shkak të borxheve që u krijoi atyre qeveria “Berisha”, nga mospagesa e punëve të kryera dhe detyrimeve të tjera.

Kompania “Deloitte” identifikoi shifrën prej 24.6 miliardë lekë ose 240 milionë dollarë, që buxheti i shtetit i detyrohet aktorëve të brendshëm dhe të huaj të ekonomisë shqiptare. Ministri i Financave Shkëlqim Cani tha se në këtë shifër, pjesën dominuese e zë borxhi ndaj infrastrukturës rrugore, i cili është rreth 65% e kësaj shume. Pjesën tjetër prej 17% e zë borxhi në sektorin farmaceutik dhe pajisjeve mjekësore. Arsimi zë 8.4%, kryesisht me borxhin ndaj ndërtimit të shkollave të reja.

Të gjitha këto, përbëjnë 90% të totalit të borxhit, ndërsa 10% e shumës, janë pagesa nga më të ndryshmet. Pagesa e gjithë këtij borxhi e parashikuar në buxhetin e shtetit për 2014, do të jetë një oksigjen i jashtëzakonshëm për biznesin, i cili në pamundësi likuiditetesh ka rritur në masën 25% sasinë e kredive të këqia në bankat shqiptare të nivelit të dytë.

Kjo dhe masa të tjera që po ndërmer qeveria, bëjnë që gjatë vitit të ri, ti hapet rruga investimeve të reja, rigjallërimit të biznesit dhe rritjes ekonomike të vendit. Kjo do të sjellë me siguri relaksimin e tregjeve dhe marrëdhënieve ekonomiko - financiare në të gjithë piramidën e shoqërisë, shtimin e shpenzimeve nga ana e konsumatorëve shqiptarë, e për rrjedhojë vendi do i rikthehet normalitetit dhe ritmeve të mëparshme të rritjes ekonomike.

Që kjo të arrihet sa më shpejt, qytetarët kanë nevojë për mesazhe optimiste nga politika në përgjithësi dhe mazhoranca qeverisëse në veçanti. Vendi ka nevojë për mesazhe normale si ai që Greenspan i këshilloi Presidentit Amerikan pas 11 shtatorit, për të “konsumuar, konsumuar, konsumuar”.

Shqiptarët sot nuk kanë nevojë as për mesazhe si ato të ish Kryeministrit demokrat se jemi vendi i dytë në botë pas Gjermanisë për nga rritja ekonomike. Dhe as si ato të ish Kryeministrit socialist të para më shumë se 20 viteve, se Shqipëria ka edhe 6 ditë bukë. Eshtë realizmi dhe efekti pozitiv psikologjik, ai që do ti çojë njerëzit në gjendjen e optimizmit dhe të rritjes ekonomike. Duke filluar nga 2014. Për këtë: Koha është tani ! Na ndiqni dhe në Facebook dhe Twitter

HermesNews

Dërgo me email | Stampo artikullin