09/01/2013 11:56:12

Luke Kaçaj, i famshëm në të gjitha kohërat

nga Leonardo Voci

TIRANE - Kolosi i paarritshëm, miti i skenës operistike botërore, këndon e dëgjohet përsëri…falë Zotit. Fati tragjik, lidhet me emrin e tij dhe shekullin e kaluar, si një e vërtetë e tmerrshme, dëshmi dhune kriminale komuniste, mbi kollosin e kantos shqiptare, i cili erdhi si një meteor i të gjithë shpirtrave që smundën të flasin.

Zani i i tij 'çau' universin, duke përçuar lajmin e të gjithë të vrarëve, e të pushkatuarve, e viktimave të pafajshme, të pambrojtura, ne qiell te hapur.
Zotat që deshën shqiptarët, prej Zanit te tij, u zgjuan prej gjumit, engjëjt mbrojtës dërguan shpetimtarët per shqiptaret, qe të shpëtojne pasardhesit e arberit e bijtë e shqipes, nga darët e krimit ma te egër e te shëmtuar komunist-hoxhist.

Fati i gjeniut te lindur në Bajze te Kastratit, shkolluar ne Shkoder në kolegjin franceskan, do te farkëtohej, duke djegur e shkelur barbarisht mbi veriun e kulturen tij. Por zani i tij, mbijetoi mbi dhunën e poshtërsine, mbi pabesinë e egersinë, mbi vuajtjen e vetminë, qe i rezervoi fati i pamerituar….

Mbijetoi zani hyjnor, emri e fama, e verteta dhe e drejta, shpirti i paster e i bardhë, besimi kristian katolik shkodran, dinjiteti dhe qëndresa malesore, shpirti fisnik e falja burrnore, qenia e plotë kombëtare shqiptare. Basi gjigand shqiptar e lidhi jeten e fatin e tij me kombin, me atdheun, me familjen, me operen, me lirinë.

Rrethet e kritikes se muzikës klasike, operistike, u rropatën ta quanin të barabarte me Karuzon, me Shaljapin. Por, ai tejkaloi bashkëkohesit e ti,j me në krye Nikolai G”jurovin ne La Skala te Milanos.

Luk Kaçaj mbizotëroi skenat e operas botërore të Balshoj Theater te Moskës e të Sant Petersburgut, të Pragës, të Budapestit, të Berlinit të Varshavës, të Bukureshtit dhe Tiranes. Ai do të mbetej timbri më i paarritshëm dhe sfidues dhe per yjet e mevonshem, Pavarotin dhe Domingon, te cilet dominuan skenat boterore te operes, ne nje kohe kur qendronte i burgosur ne Shqiperi, zani i te madhit Luk Kacaj, prej diktatoreve gjakatare te Shqiperise komuniste.

Historia e muzikës klasike botërore, nuk njeh një shembull te tille te ngjashem, se si egërsia mizore komuniste, u turr si një bishë e çmendur mbi korifeun e vet.

Të tmerruar, prej famës dhe oshtimës së zërave te përbashëet që përfaqësonte, kuptuan se duke e burgosë dhe mbyllë në qeli, të shoqëruar me dhimbje dhe tortura, do të vrisnin magjinë e zërave hyjnore, që do shekuj për të farkëtuar gjeni te tillë, e ta dërgojnë në tokë, si dëshmitarë dhe komunikues .

Një kombi te caktuar, Shqiperisë, ja dhuruan per bamirësi Zotat e përjetshëm, që ne duam fort të besojmë se ato egsistojnë. E bash ky Zot i skenës operistike shqiptare, u kthye në, një za universal që i fali gjithë botës, në gjuhë të kompozuara dhe kënduara me mjeshteri si në italisht, frëngjisht, gjermanisht, rusisht dhe padiskutim në shqip, ku shklqeu me arien …O ju male…kompozuar nga kompozitori shkodran Çesk Zadeja.

Tonaliteti i basit, ky zë i shtrire, i gjerë, i thellë, që vjen e mbaron në male, ashtu, si prejardhja e Luk Kaçaj prej Bajzës së Kastratit, do te prehej më vonë në te njejtin mal, ku prehet dhe shenjtori gjithbotëror i shekullit të 12-të, Shna Ndou, tonaliteti i këtij zani shenjtnor, i bekuar katolik shqiptar, unik, universal, ndodhet ne shenjtërine e vet, me famën dhe rrezatimin, në vuajtjen dhe dhimbjen, me dashurinë e faljen, me qetësinë e gjerësinë, me oshëtimen dhe bukurinë, me vertetësinë dhe lirinë, në besimin dhe shpresën e përjetshme.

Ne shqiptarët e patëm këtë gjeni. Kriminelët komunistë na e vranë fizikisht. Të gjithë duhet të ndjehemi te poshëeruar.Padiskutim edhe une si qytetar i këtij vendi, si bashkëkombas shqiptar, me keqardhje them që nuk pata mundësine e moshën e reagimit, që ta mbrojmë këtë akt mizor.
Prandaj dua sot e mot ta kujtojmë këtë gjigand të madh, të artit elitar , të operes shqiptare.

Ne kete 100 vjetor, kur të gjithë kujtuan të ngjashmit e tyre, te afërmit e tyre, të ikurit dhe të kthyerite dyshimtë, nëpër art e histori , në shkencë e letërsi,si dhe ata që paguan për tu lavdëruar, që u vetdekoruan dhe që u ngritën në piedestale, përsëri gabuan, sepse Luk Kaçaj vezullon mbi zana te tjere, oshetin nëpër majet e skenave shqiptare, që të kujtojnë erërat që rikthehen tek ikonat,për te rikujtuar madheshtinë, nëpër kohra, ashtu ,si në kishën e Shën Sofisë në Konstandinopoje,Stamboll; dhe atë të Shën Pjetrit në Vatikan.

Luk Kaçaj, jo rastësisht prehet në një mal të shenjtë ku qëndron, kisha e Shna Ndoit në Laç. Dua t’Ju risjell ndërmend kolonën zanore tek filmi “Skenderbeu”, ardhjen prej lashtësisë, të plakut të verbër me qengjin në dorë, duke kënduar kangën “ O ju male” . Ky është një përjetim biblik, ku arti prek historinë, e kinematografia shigjeton imagjinatën.

Luk Kaçaj këtu- bashkon zanin burrërror shumë shekullor shqiptar, me pathosin dhe heroin kombëtar Gjergj Gjon Kastriotin, tokën e praruar me Krujën e bekuar, qëndresën e përgjakur.

Kangëtarin Luke- lahutarin e verbuar, me qengjin në duar, ku paqen e mitologjine e shkrin me mesjetën dhe jep shpresën për të ardhmen, duke ruajtur kujtesën. Luk Kaçaj personifikon shkollën e shkallën më të lartë të të kënduarit me diafragmë, talentin e kombinuar me punë dhe përkushtim, zanin e lindur e të latuar me shkollim kishtar e profesional, aktorin e lindur për të zotëruar skenat botërore, ashtu si Aleksander Moisiu i madh me qëndrimin elegant në skenë dhe zotërimin e saj, të kohës, kur ai këndoi dhe jetoi, e shekullit, që arriti të mbijetojnë artistikisht zani i tij.

Luk Kaçaj, mbetet dhe për shekujt që do të vijnë, besoj, si zani me i madh i gjitha kohërave, ndër shekuj e ndër shqiptarë. Zani i tij do te oshëtijë nëpër malet dhe fushat, ndër pyjet e larta, në paqë e në amëshim, duke pushtuar te gjitha hapesirat qiellore e labirinthet, edhe pertej varrit, duke tmerruar e ndjekur të paaftët, ziliqarët, spiunët e diktatorët, dashakeqësit e puthadorët, hileqarët e ithnakët, të pabesët dhe dinakët, eunukët dhe të poshtërit, si një kod etik, moral e professional.

E dua këtë Luk Kaçaj, si njeri, si shqiptar, si fe, si bestytni, si profesionist, si gjeni ,sepse ashtë, jo vetëm për mua , shembull i paarritshem, se jam pjese e dua te ndjehem produkt i shpirtit te tij, adhurues i pergjithmonshëm për këtë ; idhull e mit, po ashtu edhe për të ngjashmit e mi.

Kjo legjendë e lindur, i dha çdo gja kombit të tij, dhe sipas dëshirës, u preh në këtë tokë shqiptarisht, në paqë hyjnore. Të kërkoj falje personalisht, publikisht, njerëzisht, o Mjeshtër i madh, i skenës së operës shqiptare e asaj botërore…për dhimbjen që të shkaktuan,bashkëkombësat e tu e të mi njëkohësisht, në kohë të errëta, për vuajtjen e tmerrin që të gatuan qeniet e vogla, të pabesa, mizore- këngetarucët-ala shqiptare… që u banë spiunë e vegël, kundra botës e vetes..
Fali o Zot- se s’dinë c’ka bajnë – thuhet në Bibël. Kriminelët komunistë shqiptarë e ditën mire ç’ka po banin, kur arrestuan Luk Kaçaj me 1975, në shkallët e Akademisë së Arteve, në prani te qindra studentëve e te pedagogëve, gjeniun e skenës operistike, si Jezusin e kryqëzuan dhe gjakosën me dëshminë e ulët dhe tinzare të jokolegeve te tij, shërbëtorë e spiunë të regjimit komunist.

Por s’arriten dot, as ata dhe as urdhëruesit gjakatarë komunistë të ulin madhështinë e tij, ta zhbanin zanin e tij. Per fat te keq, artistët bashkëkohorë u zbythën dhe pranuan mbijetesën, krijuan vetçensurimin.

Luk Kacaj u vetsakrifikua për të tjerët, për artin e madh, per operën, zanin e fatin e tij, për besimin e mësuesin e tij françeskan, Gjergj Fishtën që me vargjet e recituara nga fillimi deri në fund të “ Lahutës së Malcise”, vulosi shpirtin e dhanë per vendin e kombin e tij, për ne të gjithë bashkëkombasit shqiptarë për lirinë, për shpresën.

Dhe në këtë shekull të ri, kombi shqiptar që vjen prej lashtësisë dhe thellesisë së mijravjetëve, e maleve kreshnike, e pati dhe e ka, edhe këtë za të jashtzakonshëm –falë Zoti, që Zotat ja dhuruan- Luk Kaçaj. E ky Luk Kaçaj- na dhuroi neve- zanin e tij.

Sot nën tinguj e zanit buçues, e dua edhe më shumë dhe e shijoj lirine, me Don Xhovanin e kënduar nga basi i famshëm shqiptar i te gjitha kohrave.
Per Krishtlindje e Vitin e Ri 2013, festuam shpresen, dhe me 100 Vjetorin,festuam lirine dhe Pavaresine.

Zani i tij, na risolli kujtesën, prejardhjen, kangën që e shoqëroi njeriun qysh prej lindjes së tij, e perjetësisht….Te njëjten gja, jua rekomandoj edhe juve, bashkekombas shqiptarë, shijoni këtë bas madhështor shqiptar, krejt ndryshe dhe unikal, pasurohu me ndjenjë në shpirt dhe krenohu, mendohu se si arriti të mbijetojë emri dhe fama e tij, zani hyjnor dhe e vërteta, vuajtja, e shpirti i pastër, i bardhe, besimi i lashtë shkodran, dinjiteti dhe qëndresa malësore, fisnikëria dhe falja burrërore.

Ashtë rastësi dhe fat i madh, që kemi të ruajtur zanin e këtij basi gjigand shqiptar; këtë za limit e shkollë të veçantë, bas të thellë e të gjanë, që si bora që shkrin,ikën në damarë ujorë nëntokësorë, e përsëri buron nën akull, duke na falë ngrohtësinë e jetës, besës dhe shpresës, bukurinë e pushtimit të ndjenjës, dashurisë dhe kujtesës e na mbushë me magji…

HermesNews - ©2013

Dërgo me email | Stampo artikullin